Sabr và vai trò của nó trong Aqeedah

Imam Ahmad nói: “Allah đã đề cập đến Sabr trong việc cầu xin Ngài phù hộ ở trong Kinh Sách của Ngài. Và trong Hadith Sahih do Muslim và Ahmad ghi lại rằng Thiên sứ của Allah nói: ‘Sabr là ánh sáng’.”

Kiên nhẫn là ánh sáng

 

Ông Umar nói: “Chúng ta tìm thấy điều tốt lành trong cuộc sống của chúng ta qua Sabr.” (Albukahri)

Ông Ali nói: “Quả thật, Sabr là một phần của đức tin Iman, nó giữ vai trò như là cái đầu của một cơ thể”. Sau đó, ông Ali lên giọng nói tiếp: “Chẳng phải là sẽ không có đức tin Iman đối với ai không có Sabr?!”

Thiên sứ của Allah nói:

 “Không thứ gì được ban cho một người lại tốt đẹp và rộng rãi hơn Sabr.” (Albukhari, Muslim)

 

 Từ “Sabr” trong tiếng Ả Rập xuất phát từ một nghĩa gốc mang nghĩa là kiềm chế và dừng lại. Trong Islam, Sabr có nghĩa là kiềm hãm, đè nén và ngăn cản, tức kiềm hãm và ngăn bản thân khỏi sự sợ hãi, ngăn chiếc lưỡi khỏi sự than vãn và oán trách, ngăn tay chân cấu xé, đánh đập bản thân một cách vật vã mỗi khi đối mặt với nỗi đau và mất mát, kiềm hãm và ngăn trái tim khỏi sự giận dữ và đè nén nỗi đau. Sabr như là một sự chịu đựng bền bỉ không nản lòng.Vì vậy, với những ý nghĩa này, chúng ta có thể dịch ra tiếng Việt một cách tương đối rằng Sabr chính là kiên nhẫn, chịu đựng và nhẫn nhịn.

Sabr được phân thành ba loại: Sabr trong việc vâng phục Allah, Sabr trong việc từ bỏ những điều Allah ngăn cấm, và Sabr trước những điều không tốt lành xảy đến. 

Allah, Đấng Tối Cao phán:

{Không một tai họa nào xảy ra mà không do phép của Allah. Ai có đức tin nơi Allah, Ngài sẽ hướng dẫn trái tim của y. Quả thật, Allah là Đấng biết tất cả mọi thứ.} (Chương 64 – Attaghabun, câu 11)  

Ông Alqamah nói: “Đó là một người khi gặp phải một tai ương thì y biết rằng nó đến từ nơi Allah, thế là y bằng lòng và chấp nhận.”

Những học giả khác nói về ý nghĩa câu Kinh này: Ai gặp phải tai ương và y biết đó là sự an bài và sắp đặt của Allah, y Sabr và bằng lòng, với niềm hy vọng được ân phước nơi Ngài, Ngài sẽ hướng dẫn trái tim của y đồng thời Ngài sẽ bù lại cho y những điều mà y đã mất mát trên thế gian, Ngài sẽ hướng dẫn trái tim của y và làm cho nó trở nên vững tin một cách kiên định.

Ông Sa’eed bin Jubair nói: {Ai có đức tin nơi Allah, Ngài sẽ hướng dẫn trái tim của y}

Trong câu Kinh (11 chương 64) nêu trên mang bằng chứng rằng: các việc làm biểu hiện đức tin Iman, Sabr chính là nguyên nhân được hướng dẫn tâm hồn, và người có đức tin cần phải Sabr trong tất cả mọi hoàn cảnh và tình huống, y cần phải Sabr trong việc chấp hành mệnh lệnh của Allah, Sabr trong việc kêu gọi đến với Ngài dù phải đối mặt với những khó khăn và hiểm nguy. Allah, Đấng Tối Cao phán:

 

{(Hỡi Thiên Sứ Muhammad!) Ngươi hãy mời gọi đến với con đường Thượng Đế của Ngươi bằng sự khôn ngoan, và lời khuyên tốt đẹp; và Ngươi hãy tranh luận với họ theo cách tốt nhất có thể. Quả thật, Thượng Đế của Ngươi biết rõ nhất ai là kẻ lệch xa khỏi con đường của Ngài và Ngài biết rõ nhất ai là người được hướng dẫn (đúng đường).(Hỡi những người có đức tin!) Nếu các ngươi trả đũa (kẻ thù của các ngươi) thì hãy trả đũa tương đương với những gì mà các ngươi đã bị hại. Tuy nhiên, nếu các ngươi nhẫn nhịn (bỏ qua mặc dù có khả năng đáp trả) thì đó là điều tốt nhất cho những người Sabr.Ngươi (Thiên Sứ Muhammad) hãy Sabr bởi việc Ngươi Sabr vốn dĩ là vì Allah. Và Ngươi chớ buồn rầu cho chúng và cũng chớ đừng đau khổ về những gì chúng âm mưu.}(Chương 16 - Annahl, câu 125-127)

 

Người có đức tin Iman cần phải Sabr trong việc kêu người làm việc tốt và ngăn người làm điều xấu dù phải đối mặt với sự hiểm nguy. 

Allah phán về lời răn dạy của nhà hiền nhân Luqman khi ông bảo ban đứa con trai của mình: 

{“Này con yêu của cha! Con hãy chu đáo duy trì lễ nguyện Salah, con hãy bảo ban kêu gọi người làm điều thiện tốt và ngăn cản người làm điều xấu.Con hãy Sabrtrước mọi điều rủi ro xảy đến cho con bởi đó là một sự kiên quyết trong mọi sự việc.”}(Chương 31 – Luqman, câu 17).

Người có đức tin thực sự cần Sabr trước những rủi ro và tai ách vì đó là sự an bài từ nơi Allah để y biết bằng lòng và chấp nhận sự định đoạt của Ngài, để y không sợ hãi cũng như không oán trách. Đó là Aqeedah bởi vì đức tin nơi sự tiền định là một trong sáu trụ cột của đức tin Iman và trái quả của nó chính là Sabr trước những điều rủi ro và tai ách.

Vì vậy, nếu người nào không Sabr trước những tai ương xảy đến cho y thì đó là bằng chứng khẳng định y đã mất đi trụ cột này hoặc đức tin Iman của y đã trở nên yếu ớt đồng thời y sẽ luôn đối mặt với những tai ách đó một cách sợ hãi và oán than.

Thiên sứ của Allah đã cho biết rằng dạng người này là kẻ vô đức tin, y đã rời khỏi Aqeedah của Islam. 

Trong bộ Muslim có ghi lại từ lời thuật của ông Abu Huroiroh rằng Thiên sứ của Allah nói: “Hai điều khiến nhân loại trở thành kẻ vô đức tin: vu khống huyết thống và biểu hiện sự đau buồn cho người chết một cách vật vã (than khóc, gào thét, lăn lộn)”. 

Đó là hai đặc thù của sự vô đức tin bởi nó thuộc về việc làm của những người thời Jahiliyah. Tuy nhiên, không phải ai làm một hành động nào đó thuộc một phần hành động của người vô đức tin sẽ trở thành kẻ vô đức tin một cách hoàn toàn, mà điều muốn nói ở đây rằng đó là hành động bị nghiêm cấm và sẽ mang tội. Điều này được hiểu rõ hơn qua hai Hadith của Thiên sứ dưới đây:

“Ai tự tát vào má, xé áo (thể hiện sự đau buồn cho người chết) và kêu gọi theo lối của thời Jahiliyah thì không thuộc cộng đồng tín đồ của Ta.” (Albukhari)

“Kêu gọi theo lối của thời Jahiliyah”, ông Ibnu Al-Qayyimnói: “Đó có nghĩa là kêu gọi đến với sắc tộc và bộ lạc. Tương đồng với điều này là đi theo các trường phái, các nhóm, các học giả một cách mù quáng, cho rằng người này tốt hơn người kia, nhóm phái này tốt hơn nhóm phái kia, họ kêu gọi ủng hộ người này, nhóm này và thù nghịch với người kia, nhóm nọ. Tất cả đều là hình thức kêu gọi theo lối của thời Jahiliyah..” (Hết lời của Sheikh).

Allah an bài những tai họa cho các bề tôi của Ngài vì một ý nghĩa thiêng liêng, một trong những ý nghĩa đó là Ngài muốn bôi xóa tội lỗi cho họ như trong một Hadith được thuật lại từ Anas rằng Thiên sứ của Allah nói:

 

“Khi nào Allah muốn tốt cho người bề tôi của Ngài thì Ngài sẽ sớm trừng phạt y trên cõi trần và khi nào Ngài muốn xấu cho người bề tôi của Ngài thì Ngài sẽ chừa tội lỗi của y lại cho tới Ngày Phục Sinh” (Tirmizdi, Alhakim xác nhận Hadith tốt)

Sheikh Islam Ibnu Taymiyah nói: “Những tai ương là ân huệ vì nó bôi xóa tội lỗi, kêu gọi đến với Sabr để được ban thưởng ân phước, thúc đẩy quay về sám hối với Allah và hạ mình trước Ngài, không khuất phục trước tạo vật. Allah dùng tai họa để bôi xóa tội lỗi cho người bề tôi, đó là một ân huệ lớn lao nhất. Vì vậy, các tai họa, những điều rủi ro đều là ân huệ và hồng phúc nói chung cho con người trừ những ai là kẻ vô đức tin thì đối với họ đó là điều xấu dành cho họ. Trong nhân loại, có người khi bị thử thách bởi cái nghèo, bệnh tật, nỗi đau thân xác thì họ hiện rõ tấm lòng giả tạo, họ hoãng sợ kêu than, họ bỏ một số nghĩa vụ và bắt đầu phạm vào một số điều nghiêm cấm. Tuy nhiên, có người khi bị thử thách bởi sự thu hẹp bổng lộc, sự thất bát mùa màng cũng như sự mất mát và tổn hại thì họ Sabr, đó là ân huệ trong tôn giáo của y, y sẽ được tha thứ tội lỗi và được Thượng Đế của y ca ngợi: 

{Đó là những người sẽ được phúc lành và sự thương xót từ Thượng Đế của họ và đó là những người được hướng dẫn đúng đường.}(Chương 2 – Al-Baqarah, câu 157)

Họ sẽ được tha thứ những lỗi lầm và được tăng thêm ân phước vì đã Sabr trước những thử thách mà Allah đã an bài cho y.” (Hết lời của Sheikh).

Một trong những sự khôn ngoan và sáng suốt của Allah là Ngài đã an bài các rủi ro và nạn kiếp mục đích thử thách các bề tôi của Ngài để xem ai trong số họsẽ Sabr và chấp nhận sự an bài của Ngài và ai là kẻ kêu ca, oán than, trách hờn. Thiên sứ của Allah nói: 

“Quả thật, phần thưởng lớn lao đi cùng với sự thử thách lớn. Một khi Allah yêu thương một nhóm người nào, Ngài sẽ thử thách họ. Ai bằng lòng sẽ được sự hài lòng nơi Ngài còn ai nổi giận sẽ bị sự giận dữ nơi Ngài.” (Tirmizdi ghi lại và ông nói Hadith tốt).

Bằng lòng có nghĩa là người bề tôi chấp nhận sự an bài của Allah và luôn nghĩ tốt về Ngài và hy vọng được ân phước nơi Ngài qua sự an bài đó của Ngài.Nổi giận có nghĩa là người bề tôi kêu ca, oán than, trách hờn và không biết chấp nhận sự thật.

Hadith cho thấy rằng phần ân phước được ban thưởng tương ứng với việc làm, kêu gọi người bề tôi phải biết hài lòng và chấp nhận sự an bài cũng như sự sắp đặt của Allah. Hadith khẳng định sự tiền định và mọi rủi ro, mọi điều không tốt lành đều được định sẵn từ nơi Allah, khuyến khích người bề tôi Sabr trên những rủi ro gặp phải, biết quay về với Allah, phó thác cho Ngài trong mọi hoàn cảnh.

Quả thật, Allah đã ra lệnh bảo các bề tôi của Ngài cầu xin Ngài phù hộ bằng Sabr và lễ nguyện Salah mỗi khi gặp phải những điều khó khăn trong cuộc sống bởi lẽ đằng sau những khó khăn và trở ngại sẽ là điều tốt lành dành cho những người Sabr, và Ngài cho biết rằng Ngài luôn bên cạnh phù hộ những người Sabr, Ngài phán: 

{Hỡi những người có đức tin, các ngươi hãy cầu xin sự giúp đỡ (của Allah) bằng Sabr và lễ nguyện Salah. Quả thật, Allah luôn bên cạnh những người Sabr.}(Chương 2 – Al-Baqarah, câu 153)

Sabr là đức tính, là tinh thần và ý chí của các vị Thiên Sứ, các vị Nabi của Allah cũng như những người có đức tin ngoan đạo. Allah đã khẳng định điều này với lới phán: 

{Có biết bao vị Nabi cùng nhiều tín đồ ngoan đạo đã chiến đấu anh dũng trên con đường chính nghĩa của Allah, họ không yếu lòng, không nhục chí cũng như không chùn bước khi gặp gian nan. Quả thật Allah yêu thương những người Sabr.}(Chương 3 – Ali ‘Imran, câu 146)

Chúng ta có thể áp dụng những lời dạy của Kinh Qur’an vào lối sống của mình theo nhiều cách, hướng dẫn chúng ta ngay bây giờ và sau này. Một hành trình vật lý, cho dù chúng ta đang đi bộ, đang lái xe hay cách khác, hiếm khi là một đường thẳng từ điểm A đến điểm B, với nhiều khúc quanh và khúc cua cần thiết vì lý do này hay lý do khác.

Sẽ luôn có những khó khăn trên đường đi và đó là cách chúng ta đối mặt với những thất bại này, thể hiện tinh thần Sabr, điều đó đảm bảo chúng ta có thể nhìn thấy một tình huống khó khăn từ mọi góc độ và rút ra kinh nghiệm cho tương lai.

Kinh Qur’an dạy chúng ta kiểm soát cơn tức giận của mình, nếu không, nó sẽ trở thành một thứ mất tập trung. Chúng ta nên có một tâm lý tích cực và trong trường hợp có bất đồng hoặc bị khiêu khích, chúng ta nên nhớ đến sức mạnh của sự tha thứ và hòa giải.

Một phần của Sabr là khám phá ra sự thật, đó là lý do tại sao Sabr trong đạo Islam không chỉ đơn giản là ngồi yên trong góc và để thế giới lướt qua. Cuộc sống có nhiều thử thách và thật không may, vẫn có những người phải đối mặt với nhiều thử thách hơn người bình thường. Những người chịu cảnh đói nghèo và chiến tranh phải đối mặt với những thách thức lớn nhất và việc khám phá ra sự thật này, cũng như hành động để giúp đỡ, giúp thanh lọc tâm hồn. 

{Những ai làm điều thiện tốt trên thế gian thì sẽ gặp điều tốt trở lại. Và (các ngươi hãy biết rằng) đất đai của Allah rộng thênh thang. Quả thật, chỉ những người Sabr mới được ban trọn phần thưởng một cách không tính toán.”}(Chương 39 – Azzumar, câu 10). 

{Bởi lẽ, đối với ai có lòng kính sợ và Sabr thì chắc chắn Allah không bao giờ làm mất công đức của những người làm tốt.”}(Chương 12 - Yusuf, câu 90) 

{Lẽ nào ngươi (hỡi con người) không nhận thấy rằng những con tàu lướt sóng vượt trùng dương là do hồng ân của Allah để Ngài cho các ngươi thấy các dấu hiệu của Ngài? Quả thật, trong sự việc đó là các dấu hiệu cho tất cả những ai Sabr và tri ân.}(Chương 31 - Luqman, câu 31)

  

Với Sabr chúng ta sẽ có được nhiều lợi ích của thế gian và phần thưởng ở nơi Allah. Sabr là một phẩm chất đáng ngưỡng mộ giúp chúng ta kết nối với Allah; với Sabr chúng ta nói và hành động theo sự thật, đồng thời kiên trì với sức mạnh vượt qua khó khăn. 

Sabr dạy cho tinh thần luôn kiên định và tiếp tục thực hiện các hành động tốt trong lĩnh vực cá nhân và tập thể, đặc biệt là khi đối mặt với sự chống đối hoặc gặp phải những vấn đề, những thất bại hoặc những kết quả bất ngờ và không mong muốn.

Vì vậy, Sabr chính là kiên nhẫn, chịu đựng khi đối mặt với mọi khó khăn và những điều không mong muốn. Nó giữ vai trò quan trọng giúp người Muslim vững bước trên con đường đến với Allah.

Cầu xin Allah làm cho trái tim và tinh thần của chúng ta luôn duy trì được Sabr. Cầu xin Ngài thương xót và phù hộ cho chúng ta trên con đường đến với Ngài. Cầu xin Ngài ban thưởng cho chúng ta về những gì chúng ta đã Sabr. Cầu xin Ngài tha thứ tội lỗi của chúng ta, xin Ngài cứu rỗi chúng ta khỏi Hỏa Ngục và thu nhận chúng ta vào Thiên Đàng của Ngài. Quả thật, Ngài là Đấng Nhân Từ, Đấng Tha Thứ!