Chương 19: Nói về ai vạch ra một đường lối tốt đẹp hoặc một đường lối xấu
Allah, Đấng Tối Cao phán:
{Và những ai cầu nguyện, thưa: Lạy Thượng Đế của bầy tôi, xin Ngài làm cho
vợ và con cái của bầy tôi thành một nguồn vui cho cặp mắt của bầy tôi và phù hộ
bầy tôi thành những người lãnh đạo cho những người ngay chính.} (Chương 25 – AlFurqan, câu 74).
Những
người lãnh đạo mang lại điều tốt lành cho dân chúng theo đường lối ngay chính
của Allah.
Allah, Đấng Tối Cao phán:
{Và TA đã làm cho họ (con cháu của Ibrahim) thành những lãnh đạo để hướng
dẫn (nhân loại) theo mệnh lệnh của TA.} (Chương 21 – Al-Ambiya’, câu 73).
Hadith 173: Ông Abu Amru
Jareer bin Abdullah thuật lại, nói:
Trong lúc chúng tôi đang ở cùng với Thiên sứ của Allah (saw) vào đầu ngày
thì một nhóm người đến, họ mặc những chiếc áo tả tơi và trên cổ họ deo những
thanh đao, đa số họ, không, tất cả họ đều thuộc dòng tộc Mudhar. Nét mặt của
Thiên sứ trở nên buồn vì xót thương khi nhìn thấy cảnh nghèo khổ và bần hàn của
họ. Người đi vào sau đó Người trở ra và bảo Bilaal Azdaan rồi tiến hành lễ nguyện
Salah. Xong Người thuyết giảng, Người nói:
“{Này hỡi nhân loại! Hãy kính sợ Thượng Đế của
các ngươi, Đấng đã tạo hóa các ngươi từ một cá thể duy nhất (Adam) và từ Y Ngài
đã tạo ra người vợ của Y (Hauwa) rồi từ hai người họ Ngài đã rải ra vô số đàn
ông và đàn bà (trên khắp trái đất). Và hãy kính sợ Allah, Đấng mà các người đòi hỏi (quyền hạn) lẫn nhau và hãy
(kính trọng) dạ con bởi vì quả thật Allah luôn theo dõi các ngươi.} (Chương 4 - Annisa’, câu 1). {Hỡi những người có đức tin, hãy kính sợ
Allah và mỗi linh hồn hãy nên suy xét lại những gì mà nó đã gởi đi trước cho
ngày mai; và hãy kính sợ Allah, quả thật Allah là Đấng Am Tường mọi điều các
ngươi làm.} (Chương 59 – Al-Hashr, câu 18). Một người hãy nên làm Sadaqah dù là một đồng
vàng, một đồng bạc, một cái áo, một Sa’ lúa mì, một Sa’ chà là khô, thậm chí dù
chỉ là nửa quả chà là khô”.
Thế là một người
thuộc dân Al-Ansar mang đến một đóng đồ mà hai tay cầm không hết. Sau đó, mọi
người tiếp nối nhau mang đồ đến Sadaqah cho đến khi tôi thấy cả hai đóng to như
hai ngọn đồi từ thức ăn và quần áo. Lúc đó tôi thấy sắc mặt của Người tươi vui
trở lại, và Người (saw) nói:
“Ai vạch ra trong Islam một đường lối tốt đẹp
thì y sẽ được ban cho ân phước của việc làm đó và cả ân phước của những ai làm
theo y sau đó nhưng họ không bị mất đi một điều gì từ ân phước của họ; còn ai vạch
ra trong Islam một đường lối xấu thì ý sẽ mang tội cho việc làm đó và cả tội của
những ai làm theo y sau đó nhưng họ không bị giảm đi bất cứ điều gì từ tội lỗi
của họ.” (Muslim).
* Bài học từ Hadith:
- Hadith cho
thấy tấm lòng nhân hậu của Thiên sứ (saw) cũng như sự xót thương của Người đối với những anh em đồng
đạo khi họ gặp khó khăn, hoạn nạn và nghèo nàn. Đây chính là tình anh em đồng đạo
trong Islam “một con ngựa đau cả tàu không ăn cỏ” mà Thiên sứ của Allah (saw) đã nói:
“Hình ảnh của những người có đức tin trong sự
thương yêu và nghĩa tình với nhau giống như hình ảnh của một cơ thể khi bộ phận
nào đó bị đau thì cả cơ thể bị sốt và không ngủ được.” (Albukhari, Muslim).
- Hadith khẳng định Thiên sứ của
Allah (saw) lúc nào cũng quan tâm và nghĩ đến cộng đồng tín đồ của
Người. Allah (swt)
đã khẳng định điều này trong lới phán của Ngài:
{Quả thật, một sứ giả xuất thân từ các ngươi
đã đến với các ngươi, y buồn rầu vì thấy các ngươi đau khổ và hết sức lo lắng
cho các ngươi, y luôn thương xót cho những người tin tưởng.} (Chương 9 – Attawbah, câu 128).
- Hadith dạy
các tín đồ rằng việc chúng ta thương cảm cho người anh em đồng đạo chỉ bằng tấm
lòng thì chưa đủ mà cần phải thể hiện ngay bằng hành vi thiết thực để giúp đỡ
và chia sẻ theo khả năng của mình. Đó mới là sự thương cảm chân thật. Khi Thiên
sứ của Allah (saw) nhìn thấy cảnh nghèo nàn của các vị Sahabah thì Người liền
thay đổi nét mặt và sự buồn thương hiện rõ trên gương mặt của Người (saw). Sự thương cảm
của Người (saw) không dưng lại đó mà Người liền kêu gọi mọi người đóng
góp để giúp đỡ những người bần hàn kia. Đó là hành động thiệt thực của tấm lòng
thương cảm chân thành. Rồi khi Người nhìn thấy hai đóng đồ từ thức ăn và quần
áo như hai ngọn đồi thì niềm vui hiện rõ trên gương mặt của Người (saw). Đó là niềm
vui khi có thể giúp đỡ và mang lại lợi ích cho người khác.
- Hadith kêu gọi
người tín đồ phải nhanh chóng đáp lại lời hướng dẫn và chỉ dạy của Thiên sứ (saw) cũng như hãy
đua nhau làm điều thiện. Đó cũng là mệnh lệnh của Allah (swt), Ngài phán:
{Hỡi những người có đức tin! Hãy đáp lại lời
kêu gọi của Allah và Sứ giả (Muhammad) khi Ngài kêu gọi các ngươi đến với điều
làm các ngươi sống.} (Chương 8 – Al-Anfal, câu 24).
{Và các ngươi hãy nhanh chân đến với sự Tha thứ nơi Thượng Đế của các ngươi
và hãy nhanh chân đến Thiên Đàng nơi mà khoảng rộng của nó bao la bằng trời đất,
được chuẩn bị cho những người ngoan đạo.} (Chương 3 – Ali-Imran, câu 133).
- Hadith kêu gọi
người tín đồ làm Sadaqah cho dù chỉ là một nửa quả chà là. Hadith như muốn dạy
người tín đồ phải thường xuyên làm Sadaqah và việc Sadaqah không phải ở số lượng
nhiều hay ít mà quan trọng nhất là ở tấm lòng chân tâm.
- Hadith kêu gọi
tín đồ phải biết giúp đỡ nhau, bởi đó là tinh thần của Islam, là bản chất của
cái thiện và đạo đức. Allah (swt) phán:
{Hãy giúp đỡ nhau trong những điều đạo đức
và Taqwa (kính sợ Allah và chớ tiếp tay nhau làm điều tội lỗi và gây hận thù.} (Chương 5 – Al-Ma-idah, câu 2).
Thiên sứ của
Allah (saw) nói:
“Allah luôn phù hộ cho người bề tôi luôn giúp
đỡ người anh em đồng đạo của y” (Muslim).
- Hadith kêu gọi
người tín đố làm gương trong việc ngoan đạo và hành thiện cũng như tránh xa những
điều xấu và cảnh báo mọi người đến với nó. Bởi lẽ ai đó làm điều tốt và được
người khác noi theo thì y sẽ được cả hai ân phước: ân phước của việc tốt y đã
làm và ân phước của người làm theo y; còn
ai đó làm điều xấu và được người khác noi theo gương xấu đó thì y sẽ phải
mang hai tội: tội của việc xấu mà y đã làm và cả tội của người noi theo điều xấu
của y.
Hadith 174: Ông Ibnu
Mas’ud thuật lại rằng Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Không một tính mạng nào bị giết một cách bất
công mà đứa con đầu tiên của Adam lại không phải chịu vạ lây từ việc giết chóc
đó bởi vì y là người đầu tiên vạch ra con đường giết chóc” (Albukhari, Muslim).
* Giải thích một số nội dung:
Đứa con đầu
tiên của Adam được nói trong Hadith chính là đứa con đã giết chết người anh em
của y như Allah (swt)
đã phán kể trong Qur’an của Ngài:
{Hãy đọc cho họ nghe
đúng sự thật câu chuyện về hai đứa con trai (Qabil và Habil) của Adam khi chúng
dâng lễ vật (lên Allah); nhưng Ngài chỉ chấp nhận từ một đứa và không chấp nhận
từ đứa kia. (Thế là Qabil tức giận) nói với (đứa em Habil): “Tao sẽ giết mầy”.
(Habil) nói: “Allah chỉ chấp nhận từ những người ngoan đạo và kính sợ Ngài. Nếu
anh quyết ra tay giết tôi thì tôi sẽ không ra tay giết trả lại anh bởi tôi sợ
Allah, Thượng Đế của vũ trụ và muôn loài. Quả thật, tôi muốn anh lãnh cả tội của
tôi lẫn tội của anh. Như thế, anh sẽ phải làm bạn với Hỏa Ngục; đấy là phần thưởng
cho những kẻ làm điều sai quấy và bất công.”} (Chương 5 –
Al-Ma-idah, câu 27 – 30).
* Bài học từ Hadith:
- Người làm một
điều xấu nào đó và điều xấu đó trở thành đường lối để mọi người đi theo thì người
đó vừa lãnh tội của điều xấu mà y đã làm vừa lãnh tội của những ai làm theo y.
- Hadith khẳng
định nếu như hai người Muslim nào đó cố gắng giết nhau thì người giết và người
bị giết đều mang tội như nhau. Cho nên, Habil đã không ra tay giết trả người
anh của mình Qabil. Và trong một Hadith khác Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Nếu hai người Muslim chạm mặt nhau bằng thanh
đao của hai người thì người giết và người bị giết đều trong Hỏa Ngục”.
Các vị Sahabah hỏi: Thưa Thiên sứ của Allah, người giết thì phải rồi nhưng
sao ngươi bị giết cũng phải vào Hỏa Ngục?
Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Bởi quả thật y cũng quyết giết người kia” (Albukhari, Muslim).