Chương 31: Hòa giải giữa mọi người
Allah, Đấng Tối Cao phán:
{Đa số những cuộc mật đàm của chúng không có
điều gì tốt cả trừ phi ai đó truyền lệnh thực thi việc bố thí hoặc làm điều
lành hoặc hòa giải giữa nhân loại.} (Chương 4 – Annisa’, câu 114).
Thiên sứ của
Allah (saw) nói với ông
Abu Ayyub:
“Ngươi có muốn Ta chỉ ngươi một việc làm
Saqaqah tốt hơn cả một con lạc đà hung đỏ không?”
Ông Abu Ayyub nói: Thưa Thiên sứ của Allah, vâng, tôi muốn.
Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Ngươi hãy hòa giải giữa mọi người khi họ hiềm
khích với nhau và hãy giúp họ khít lại gần nhau khi họ đã xa cách lòng dạ với
nhau.” (Albayhaqi).
Allah, Đấng Tối Cao phán:
{Và hòa giải luôn là một giải pháp tốt nhất.} (Chương 4 – Annisa’, câu 128).
Thật ra câu
Kinh này nói về sự hòa giải giữa đôi vợ chồng có chuyện cãi vả dẫn đến sự việc
muốn chia cắt tình nghĩa vợ chồng, tuy nhiên, nó mang giáo lý cho tất cả mọi sự
việc tranh chấp và cãi vả diễn ra trong xã hội con người.
Allah, Đấng Tối Cao phán:
{Bởi thế, các ngươi hãy kính sợ Allah và hòa
giải ổn thỏa giữa các ngươi} (Chương 8 – Al-Anfal, câu 1).
Câu Kinh này được mặc khải xuống lúc khi các vị Sahabah tranh cãi nhau về chiến lợi phẩm từ trận chiến Badr, tuy nhiên, nó cũng mang giáo lý cho tất cả mọi sự việc có sự tranh chấp và bất đồng nhau.
Allah, Đấng Tối Cao phán:
{Bởi thế, các ngươi hãy giải hòa giữa hai
người anh em của các ngươi và các ngươi hãy kính sợ Allah, mong rằng các ngươi
được thương xót (nơi Ngài).} (Chương 49 – Al-Hujurat, câu 10).
Câu Kinh này
được mặc khải xuống lúc một số vị Sahabah xung đột và gây hấn với nhau dẫn đến
sự ẩu đả nhau bằng giày dép và nhánh cây chà là sau đó họ chuẩn bị dùng đến vũ
khí và Thiên sứ của Allah (saw) kịp thời giải hòa giữa họ. Tuy nhiên, câu Kinh này bao
quát tất cả mọi sự xung đột và cãi vả trong cộng đồng người Muslim.
Hadith 248: Ông Abu Huroiroh thuật
lại rằng Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Cứ mỗi ngày khi mặt trời ló dạng thì tất cả mỗi
khúc xương của nhân loại đều mang lại việc làm Sadaqah: giải hòa công bằng giữa
hai bên tranh chấp và xung đột là việc làm Sadaqah, phụ giúp một người bằng
cách cho y đi nhờ trên vật cưỡi hoặc phụ giúp khiêng đồ chuyển lên lưng con vật
vận chuyển là việc làm Saqadah, lời nói tốt đẹp là việc làm Saqadah, mỗi bước
chân đi lễ nguyện Salah là Sadaqah, và nhặt vật trở ngại trên đường đi là việc
làm Sadaqah.” (Albukhari, Muslim).
*
Bài học từ Hadith:
- Hadith như
muốn kêu gọi người tín đồ phải nên tạ ơn Allah (swt) thật nhiều vì mỗi ngày đều cho cơ hội để y làm Sadaqah.
Ngay cả nếu gặp cơ hội làm Sadaqah nhưng không có khả năng hoặc không kịp làm
thì vẫn có thể gặt hái ân phước của việc Sadaqah, đó là kiềm chế bản thân khỏi
điều xấu tức ngăn bản thân làm điều xấu, như Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Nếu y không làm (điều tốt) thì y ngăn bản
thân khỏi điều xấu, đó cũng là việc làm Sadaqah.” (Albukhari, Muslim).
- Tạ ơn Allah được chia thành hai phần: Phần tạ ơn
mang tính bắt buộc, đó là thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ và bổn phận cũng như
tránh xa những điều cấm; còn phần tạ ơn mang tính khuyến khích, đó là làm thêm
những việc làm tình nguyện như tụng niệm, giúp đỡ người khác, giải hòa công bằng
giữa mọi người và đây là ý nghĩa của Hadith.
Hadith 249: Bà Ummu
Kulthu-m con gái ông Uqbah bin Abu
Mu’ait thuật lại: Tôi đã nghe Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Không phải là kẻ nói dối đối với ai (dùng lời
lẽ) để giải hòa sự hiềm khích giữa mọi người, y mách điều tốt hoặc nói điều tốt.”
(Albukhari,
Muslim).
Còn trong lời
dẫn của Muslim có phần thêm rằng bà Ummu Kulthu-m nói: Tôi không nghe điều gì
được phép nói dối trừ trong ba trường hợp: chiến tranh, giải hỏa giữa mọi người
trong nhân loại, và lời nói của người chồng đối với vợ và lời nói của vợ đối với
chồng.
* Bài học từ Hadith:
- Hadith là bằng
chứng được phép nói dối trong ba trường hợp.
Hadith 250: Bà A’ishah thuật lại
rằng Thiên sứ của Allah (saw) nghe tiếng cãi nhau rất to ngay tại cửa của hai người. Một
trong hai xin người kia giảm một số nợ và xin thương giùm cho hoàn cảnh nhưng
người kia thì cứ khăng khăng một mực nói: thề bởi Allah, tôi không làm vậy. Thế
là Thiên sứ của Allah (saw) đi ra và nói:
“Người thề bởi Allah rằng y không làm điều tốt
đâu?”.
Một trong hai
người nói: Tôi thưa Thiên sứ của Allah. Thôi, Y được điều y thích. (Hadith
do Albukhari và Muslim ghi lại).
* Bài học từ Hadith:
- Hadith kêu gọi
các tín đồ Muslim phải có tấm lòng rộng lượng và thương người, đặc biệt là đối
với những người mắc nợ gặp hoàn cảnh khó khăn thì người chủ nợ nên xí xóa.
- Hadith cho
thấy việc thề thốt với Allah cho việc từ bỏ những điều thiện tốt cần phải được
khuyên can.
- Hadith kêu gọi
các tín đồ hướng đến cách giải quyết hòa giải.
Hadith 251: Ông Abu Al-Abbas
Sahl bin Sa’ad Assa’idi thuật lại: Có người báo tin cho Thiên sứ của Allah (saw) rằng dòng họ
của ông Amru bin Awf xảy ra chuyện xấu. Thế là Thiên sứ của Allah liền đi đến
chỗ họ để hòa giải. Thiên sứ của Allah (saw) được giữ chân lại làm khách ở đó trong giờ lễ nguyện
Salah đã đến. Bilaal đi gặp ông Abu Bakr, nói: Này, Abu Bakr, quả thật Thiên sứ
của Allah đã được giữ chân lại mà giờ lễ nguyện Salah đã đến rồi, vậy ông sẽ
làm Imam cho mọi người chứ? Ông Abu Bakr nói: Được nếu anh muốn. Vậy là Bilaal
nói lời Iqamah để tiến hành buổi lễ, ông Abu Bakr tiến lên, Takbir và mọi người
Takbir theo. Vừa lúc đó, Thiên sứ của Allah đến, Người bước vào trong các hàng
và tiến lên hàng đầu. Mọi người bắt đầu vỗ tay nhưng ông Abu Bakr không quay mặt
lại, tuy nhiên, nghe nhiều người vỗ tay nên ông đã quay mặt lại thì ông thấy
Thiên sứ của Allah (saw). Thiên sứ của Allah ra hiệu bảo ông Abu Bakr cứ tiếp tục
nhưng ông ra dấu từ chối, ông nói Alhamdulillah và lùi về sau đứng vào hàng.
Thiên sứ của Allah (saw) tiến lên và làm Imam cho mọi người.
Sau khi lễ
nguyện Salah xong, Thiên sứ của Allah quay mặt về phía mọi người và nói:
“Này hỡi mọi người, các ngươi sao vậy, khi có
chuyện gì trong lễ nguyện Salah các ngươi lại vỗ tay, quả thật việc vỗ tay là
dành cho phụ nữ. Ai có chuyện gì trong lễ nguyện Salah thì y hãy nói
Subha-nallah, và ai đó không được quay mặt lại trừ phi nghe tiếng nói
Subha-nallah”.
Sau đó, Thiên
sứ của Allah (saw) nhìn về phía Abu Bakr và nói: Này Abu Bakr, điều gì ngăn
cản anh làm Imam cho mọi người khi Ta đã ra hiệu bảo anh cứ tiếp tục?
Ông Abu Bakr nói:
Con trai của Abu Quha-fah làm sao có thể làm Imam cho mọi người khi có mặt
Thiên sứ của Allah. (Hadith do Albukhari, Muslim ghi lại).
* Bài học từ Hadith:
- Hadith kêu gọi các tín đồ nên nhanh chân hòa giải cho mọi
người một khi có chuyện xung đột, đặc biệt là đối với người lãnh đạo.
- Hadith là bằng
chứng cho thấy được phép một lễ nguyện Salah với hai vị Imam, người này sau người
kia.
- Hadith khẳng
định đức hạnh và sự cao quý của ông Abu Bakr.
- Hadith dạy
các tín đồ, khi cần nhắc nhở điều gì trong lễ nguyện Salah thì nam giới sẽ nói
Subha-nallah còn nữ giới thì vỗ tay.
- Hadith là bằng
chứng được phép quay mặt trong lễ nguyễn Salah khi có chuyện cần.
- Hadith là bằng
chứng được phép cử động những động tác ngoài động tác của lễ nguyện Salah nếu
như không quá nhiều.
- Hadith là bằng
chứng rằng trong dâng lễ nguyện Salah nói chuyện bằng cách ra hiệu được yêu cầu
hàng đầu hơn nói bằng lời.
- Hadith cũng là bằng chứng rằng người Imam nên quay mặt trực diện về phía mọi người ngay sau khi lễ nguyện Salah xong.