Chương 40: Hiếu thảo với cha mẹ và hàn gắn tình máu mủ ruột thịt
Allah, Đấng Tối Cao phán:
{Các ngươi hãy thờ phượng Allah và tuyệt đối
không được Shirk với Ngài (tổ hợp với Ngài trong thờ phượng) bất cứ thứ gì, và
các ngươi hãy ăn ở tử tế với cha mẹ, với bà con ruột thịt, với trẻ mồ côi, với
người thiếu thốn, và hãy cư xử tử tế với xóm giềng gần xa, với bạn bè, với người
lỡ đường và với những người dưới tay các ngươi.} (Chương 4 – Annisa’, câu 36).
Allah, Đấng Tối Cao phán:
{Và các ngươi hãy kính sợ Allah, Đấng mà các
ngươi đòi hỏi lẫn nhau và hãy (kính trọng) dạ con.} (Chương 4 - Annisa’, câu 1).
Đấng mà các ngươi đòi hỏi lẫn nhau có nghĩa là các ngươi yêu cầu, đòi hỏi về trách nhiệm và
quyền hạn của các ngươi đối với nhau trước Ngài khi mà các ngươi nói: Trước
Allah (swt), tôi yêu cầu anh (chị, ..) thực hiện điều này ..!
Dạ con ở đây
muốn nói bà con ruột thịt. Allah (swt) bảo rằng này hỡi con người, các ngươi hãy kính sợ Ngài
mà duy trì mối quan hệ máu mủ huyết thống, mối quan hệ bà con thân thuộc, các
ngươi chớ đừng cắt đứt mối quan hệ thiêng liêng này.
Allah, Đấng Tối Cao phán:
{Và TA truyền lệnh cho con người hãy ăn ở tử tế với cha mẹ} (Chương 29 – Al-Ankabut, câu 8).
Allah, Đấng Tối Cao phán:
{Và Thượng Đế của Ngươi (Muhammad) sắc lệnh
cho các ngươi phải thờ phượng duy nhất một mình Ngài và phải đối xử tử tế với
cha mẹ. Nếu một trong hai người họ hoặc cả hai sống chung với các ngươi đến tuổi
già thì các ngươi chớ buông tiếng ‘uf’ (âm thanh biểu hiện sự bất kính) với hai
người họ, và chớ xua đuổi hai người họ, mà các ngươi phải ăn nói với hai người
họ lời lẽ tôn kính. Và hãy đối xử khiêm nhường bằng lòng nhân từ đối với họ, và
hãy cầu nguyện: “Lạy Thướng Đế của bề tôi, xin Ngài rủ lòng thương cha mẹ của bề
tôi giống như hai người đã thương yêu, nuôi nấng và chăm sóc bề tôi lúc hãy còn
bé.} (Chương 17 – Al-Isra, câu 23, 24).
Allah, Đấng Tối Cao phán:
{Và TA (Allah) đã
truyền lệnh cho con người về việc hiếu thảo với cha mẹ của y. Mẹ của y đã cưu
mang y từ đau yếu này chồng lên đau yếu khác, mẹ của y đã cho y bú và dứt sữa y
trong vòng hai năm; bởi thế hãy tạ ơn TA và biết ơn cha mẹ của ngươi và chắc chắn
ngươi sẽ trở về gặp lại TA.} (Chương 31 –
Luqman, câu 14).
Hadith 311: Ông Abu Abdurrahman
Abdullah bin Mas’ud thuật lại: Tôi đã hỏi Thiên sứ của Allah (saw) việc làm nào
được yêu thích nhất ở nơi Allah thì Người (saw) nói:
“Lễ
nguyện Salah vào đúng giờ giấc của nó”.
Tôi hỏi tiếp:
Kế đến là việc làm nào nữa? Người (saw) nói:
“Kế đến là hiếu thảo
với cha mẹ”.
Tôi hỏi tiếp:
Kế đến là việc làm nào nữa? Người (saw) nói:
“Đi chiến đấu cho con đường chính
nghĩa của Allah” (Hadith do Albukhari và Muslim ghi lại).
* Bài học từ Hadith
- Hadith cho biết việc làm tốt nhất trong nghĩa vụ đối với
Allah (swt) sau lời tuyên thệ
Shahadah là thực hiện lễ nguyện Salah trong giờ giấc của nó; việc làm tốt nhất
trong mối quan hệ giữa con người với con người là hiếu thảo với cha mẹ; và việc
làm tốt nhất trong các dạng hi sinh là đi chiến đấu cho con đường chính nghĩa của
Allah (swt).
- Hadith khẳng
định sau việc thờ phượng Allah (swt) thì việc quan trọng hàng đầu mà người bề tôi cần
phải thực hiện chính là đối xử tử tế với cha mẹ, phải hết lòng yêu thương, chăm
sóc và phụng dưỡng họ khi họ đã về già.
Hadith 312: Ông Abu Huroiroh thuật
lại rằng Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Người con sẽ không thể làm đủ để đáp trả công
ơn của cha (mẹ) cho dù có làm như thế nào đi chăng nữa trừ việc y thấy cha (mẹ)
là người nô lệ rồi y mua thì lập tức (sự mua đó) đã trả tự do cho cha (mẹ)” (Muslim).
* Bài học từ Hadith
- Hadith khẳng định công ơn cha mẹ đối với con cái là bao
la, người con dù có làm thế nào cũng không thể đáp trả lại công lao của họ. Cho
nên con cái cần phải luôn cố gắng hết sức mình trong việc đối xử tử tế với cha
mẹ.
- Hadith cũng
cho biết về một giáo lý: chỉ cần người con mua người cha nô lệ thì người cha trở
thành người tự do bởi sự mua đó chứ không đợi đến khi người con nói: cha đã được
tự do.
Hadith 313: Ông Abu Huroiroh thuật
lại rằng Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Ai có đức tin nơi Allah và Ngày Sau thì hãy
hiếu khách, ai có đức tin nơi Allah và Ngày Sau thì hãy hàn gắn tình bà con ruột thịt, và ai có đức tin nơi Allah và
Ngày Sau thì hãy nói lời lẽ tốt đẹp hoặc im lặng” (Albukhari, Muslim).
* Bài học từ Hadith
- Hadith là một bài học về đạo đức của
Islam cũng như tinh thần của đức tin Iman nơi Allah (swt) và cuộc sống Đời Sau:
Người Muslim có đức tin đích thực là người biết hiếu khách, dùy trì mối quan hệ
họ hàng thân thuộc và không nói những lời thô tục và sàm bậy.
Hadith 314: Ông
Abu Huroiroh thuật lại rằng Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Quả thật, Allah tạo hóa cơ thể con người, khi
đã xong việc tạo hóa thì dạ con nói: Đây là nơi của những ai bị cắt đứt tình
nghĩa ruột thịt tìm che chở nơi Ngài? Allah phán: Đúng vậy, ngươi có bằng lòng
về việc TA sẽ hàn gắn với ai đã hàn gắn với ngươi cũng như TA sẽ cắt đứt quan hệ
với ai đã cắt đứt quan hệ với ngươi? Dạ con nói: Thưa Thượng Đế, bề tôi bằng
lòng. Allah phán: Điều đó là của ngươi”.
Sau đó Thiên sứ nói: các ngươi hãy đọc nếu các ngươi muốn và Người đọc câu
Kinh:
{Thế phải chăng, nếu các ngươi quay lưng (phản
đạo) thì có lẽ các ngươi sẽ làm một điều thối nát trên trái đất và cắt đứt tình
máu mủ ruột thịt?} (Chương 47 – Muhammad, câu 22).” (Albukhari, Muslim).
* Bài học từ Hadith
- Hadith là bằng chứng rằng Islam cấm cắt đứt tình nghĩa họ
hàng ruột thịt. Cắt đứt có nghĩa là không tới lui thăm viếng nhau, không giúp đỡ
lẫn nhau và không cư xử tử tế với nhau.
- Hadith cho
biết ai cắt đứt tình họ hàng thân thích thì Allah sẽ cắt đứt qua hệ với người
đó tức cấm điều tốt lành đến với người đó, còn ai duy trì tình nghĩa họ hàng
thân thuộc thì Allah sẽ duy trì với người đó tức Ngài sẽ vẫn duy trì ban điều
phúc lành cho người đó.
Hadith 315: Ông Abu Huroiroh thuật
lại: Một người đàn ông đến gặp Thiên sứ của Allah (saw), nói: Thưa
Thiên sứ của Allah, ai là người xứng đáng để tôi cư xử tốt nhất trong việc đồng
hành? Người nói: Mẹ của ngươi. Người đàn ông lại hỏi: Kế đến là ai nữa? Người
nói: Mẹ của Ngươi. Người đàn ông lại tiếp tục hỏi: Kế đến là ai nữa? Người lại
nói: Mẹ của ngươi. Người đàn ông vẫn tiếp tục hỏi: Sau đó là ai nữa? Người nói:
Cha của ngươi. (Albukhari, Muslim).
Trong một lời
dẫn khác, khi người đàn ông hỏi thì Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Mẹ của ngươi, kế đến là mẹ của ngươi, kế đến
vẫn là mẹ của ngươi, kế đến là cha của ngươi, sau đó là người gần ngươi nhất
(trong quan hệ)”.
* Bài học từ Hadith
- Hadith bảo người tín đồ Muslim phải tử tế với cha mẹ và
cha mẹ là những người đầu tiên xứng đáng nhất cần được đối xử tử tế và chăm sóc
hầu hạ.
- Qua Hadith
này, giới học giả giáo luật – Al-Fuqaha đã rút rằng người đàn ông phải có nghĩa
vụ phụng dưỡng cha mẹ nếu chỉ đủ khả năng phụng dưỡng cho một người thì mẹ là
người có quyền hơn cha.
Hadith 316: Ông Abu Huroiroh thuật
lại rằng Thiên sứ của Allah (saw)nói:
“Hãy bôi đất lên mũi, hãy bôi đất lên mũi, hãy
bôi đất lên mũi đối với ai có cha mẹ già ở cùng, một trong hai hoặc cả hai, mà
không vào được Thiên Đàng.” (Muslim).
* Giải thích: Cụm
từ “hãy bôi đất lên mũi” là thành ngữ mà người Ả Rập thường dùng để nói về những
ai quá thấp hèn đến xấu hổ qua một việc làm xấu nào đó.
* Bài học từ Hadith
- Hadith cho thấy rằng việc hiếu thảo, cung dưỡng tử tế cha
mẹ là nghĩa vụ bắt buộc của con cái, ngay cả khi cha mẹ còn trẻ. Hadith đề cập
đến tuổi già chỉ mang tính nhấn mạnh rằng lúc cha mẹ già thì họ càng cần đến sự
hiếu thảo và cung dưỡng nhiều hơn nữa.
- Hadith cảnh báo về việc con cái không chăm
sóc, cung dưỡng tử tế cho cha mẹ. Đó là hành động bất hiếu đáng bị trục xuất khỏi
lòng nhân từ của Allah (Thiên Đàng) và đáng bị trừng phạt nơi Hỏa Ngục.
Hadith 317: Ông Abu Huroiroh thuật
lại rằng một người đàn ông nói với Thiên sứ của Allah (saw): Thưa Thiên sứ
của Allah, tôi có những người bà con .. tôi luôn hàn gắn và duy trì mối quan hệ
họ hàng với họ nhưng họ cứ cắt đứt mối quan hệ với tôi, tôi luôn tốt với họ
nhưng họ lại thường làm điều xấu với tôi, tôi luôn kiên nhẫn và xí xóa cho họ
nhưng họ cứ lấn tới làm điều xấu với tôi. Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Nếu như anh cư xử giống như những gì anh nói
thì sự việc giống như anh đang cho họ ăn những nắm tro vẫn còn nóng và anh sẽ vẫn
luôn được sự trợ giúp và bảo vệ từ nơi Allah khỏi những việc làm xấu của họ khi
mà anh vẫn còn hành động như thế.” (Muslim).
*
Bài học từ Hadith
- Hadith thúc giục và kêu gọi người tín đồ Muslim đối xứ tốt
với bà con ruột thịt ngay cả khi họ cắt đứt quan hệ và thậm chí họ gây ra những
điều xấu và phiền hà đối với mình. Và việc làm này sẽ được Allah (swt) yêu thương và luôn che chở.
- Hadith cho
thấy những ai không hàn gắn mối quan hệ bà con ruột thịt cũng như cư xử không tốt
với họ thì người đó là người đang để vào miệng của mình những nắm tro nóng tức
mang tội lỗi vào trong bản thân mình.
- Hadith muốn
dạy các tín đồ Muslim rằng hãy sống tốt và cư xử tốt với mọi người, đặc biệt là
với bà con ruột bởi vì ai sống và hành xử tốt thì sẽ luôn được Allah (swt) thương xót và phù hộ.
Hadith 318: Ông Anas bin Malik thuật lại rằng Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Ai muốn được ban cho nhiều bổng lộc Rizq và
muốn được tăng thêm tuổi thọ thì hãy hàn gắn tình họ hàng ruột thịt.” (Albukhari, Muslim).
*
Bài học từ Hadith
- Hadith khẳng định ân phước lớn lao của việc hàn gắn và
duy trì mối quan hệ huyết thống.
- Hadith cho
biết một trong những yếu tố giúp một người có nhiều bổng lộc và sống thọ là hàn
gắn tình bà con ruột thịt.
Hadith 319: Ông Anas bin Malik thuật
lại: Ông Abu Talhah là người giàu có nhất và có nhiều vườn cây cha là nhất
trong cư dân Al-Ansar (dân bản địa Madinah), và trong các vườn chà là đó có một
vườn ông yêu thích nhất là vườn chà là Bairuha’. Vườn chà là Bairuha’ này nằm đối
diện với Masjid của Thiên sứ. Thiên sứ của Allah (saw) thường đi vào vườn chà là này nghỉ ngơi và uống nước mát
lành từ cái giếng trong đó.
Allah (swt) phán:
{Các ngươi sẽ không bao giờ đạt đến mức đạo
đức trừ phi các ngươi chi dùng (cho chính nghĩa của Allah) những vật mà các
ngươi yêu thích nhất; và bất cứ vật gì các ngươi chi ra thì quả thật Allah đều
biết rõ.} (Chương 3 – Ali-Imran, câu 92).
Sau khi câu
Kinh này được mặc khải xuống thì ông Abu Talhah đứng dậy đi đến bên Thiên sứ của
Allah (saw) và nói: Thưa
Thiên sứ của Allah, quả thật Allah (swt) phán rằng {Các ngươi sẽ không bao giờ đạt đến mức đạo
đức trừ phi các ngươi chi dùng (cho chính nghĩa của Allah) những vật mà các
ngươi yêu thích nhất.} và vườn chà là Bairuha’ là ngôi vườn mà tôi yêu thích nhất, tôi xin Sadaqah
cho con đường của Allah, tôi mong đạt được mức đạo đức ở nơi Ngài như Ngài đã
phán. Thưa Thiên sứ của Allah, tôi xin giao nó lại cho Người, Người hãy dùng nó
vào chỗ nào Người thấy tốt.
Thiên sứ của
Allah (saw) nói:
“Bakh! Đó là phần tài sản có lợi nhuận, đó là
phần tài sản có lợi nhuận, quả thật Ta đã nghe điều anh nói, nhưng Ta thấy anh
hãy dùng nó cho bà con họ hàng”.
Ông Abu Talhah
nói: Tôi sẽ làm vậy Thưa Thiên sứ của Allah.
Sau đó ông Abu
Talhah đã phân chia ngôi vườn Bairuha’ cho bà con ruột thịt của ông. (Hadith
do Albukhari và Muslim ghi lại).
* Bài học từ Hadith
- Đạo đức được nói trong câu Kinh mang ý nghĩa bao trùm sự
phúc lành, ngoan đạo và đức tin Iman.
(Xem lại phần
hữu ích từ Hadith này ở chương 37, Hadith số 296).
Hadith 320: Ông Abdullah bin
Amru bin Al’Ass thuật lại: Một người đàn ông đến gặp Thiên sứ của Allah, nói:
Tôi xin nguyện trung thành với Người về việc dời cư và Jihad tôi muốn được ân
phước nơi Allah (swt).
Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Cậu
có cha mẹ còn sống không?”.
Người đàn ông
nói: Thưa có.
Thiên sứ của
Allah (saw) nói:
“Cậu hãy trở về cha mẹ của cậu và hãy sống
cùng với họ và chăm sóc họ tử tế” (Muslim).
Còn trong lời
dẫn của Albukhari thì người đàn ông đến gặp Thiên sứ của Allah và xin được đi
Jihad. Người đã hỏi người đàn ông đó có cha mẹ đang còn sống không, người đàn
ông trả lời có thì Người bảo:
“Cậu
hãy Jihad ở nơi hai người họ”.
* Bài học từ Hadith
- Hadith cho biết rằng dù việc làm nào đó là bắt buộc nhưng
sự hiếu thảo và chăm sóc cha mẹ phải đặt lên trên cả việc làm bắt buộc đó trừ
phi đó là hành vi thờ phượng Allah.
- Hadith cho
thấy việc sống cùng với cha mẹ và chăm sóc họ tử tế cũng là một cách Jihad, và
Jihaad này còn lớn Jihad ở nơi sa trường đối mặt với cái chết.
- Hadith như
muốn nhắc nhở rằng ai muốn vào Thiên Đàng thì hãy cư xử tử tế và hiếu thảo với
cha mẹ.
Hadith 321: Ông Abdullah bin
Amru bin Al’Ass thuật lại rằng Thiên sứ
của Allah (saw) nói:
“Sự hàn gắn tình họ hàng ruột thịt không phải
đối với những ai vẫn thường xuyên duy trì mối quan hệ mà sự hàn gắn là hàn gắn
đối với người (ít liên hệ hoặc) đã đứt liên hệ.” (Albukhari).
* Bài học từ Hadith
- Hadith kêu gọi người tín đồ xây dựng lại mối quan hệ nếu
như mối quan hệ họ hàng đã mờ nhạt và phải hàn gắn lại nếu môi quan hệ họ hàng
đã bị cắt đứt. Đó là đích thực là nghĩa của sự hàn gắn tình ruột thịt được yêu cầu trong Islam.
Hadith 322: Bà A’ishah thuật lại
rằng Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Tình ruột thịt được treo tại Ngai vương Arsh
(của Allah), nó nói: ai hàn gắn mối quan hệ với ta thì Allah sẽ hàn gắn quan hệ
với người đó còn ai cắt đứt quan hệ với ta thì Allah sẽ cắt đứt quan hệ với người
đó.” (Albukhari,
Muslim).
* Bài học từ Hadith
- Hadith báo tin mừng cho những ai biết hàn gắn tình máu mủ
ruột thịt đồng thời cũng cảnh bảo những ai cắt đứt quan hệ máu mủ và huyết thống.
Hadith 323: Người mẹ của những
người có đức tin bà Maymunah con gái ông Al-Harith thuật lại rằng bà đã trả tự
do cho một nữ nô lệ của bà nhưng bà đã chưa xin phép Thiên sứ của Allah (saw). Đến ngày mà
Thiên sứ của Allah (saw) phải đến thăm bà thì bà đã nói với Người: Thưa Thiên sứ
của Allah, quả thật em đã phóng thích nữ nô lệ của em rồi. Thiên sứ của Allah (saw) nói: “Nàng đã
phóng thích rồi sao?”. Bà Maymunah nói: Thưa, đúng vậy. Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Nếu nàng mang cô ta tặng cho các người dì của
nàng thì điều đó mang lại ân phước nhiều hơn.” (Albukhari, Muslim).
* Bài học từ Hadith
- Hadith là bằng chứng rằng người vợ được quyền quyết định
những gì thuộc quyền sở hữu của cô ta mà không cần xin phép chồng.
- Hadith cho
thấy việc Sadaqah cho bà con ruột thịt có hoàn cảnh khó khăn túng thiếu khi mà
họ cần đến người giúp việc thì điều đó tốt hơn cả việc phóng thích nô lệ bởi lẽ
trong sự việc đó mang cả sự việc: Sadaqah và hàn gắn tình máu mủ ruột thịt.
Hadith 324: Bà Asma’ con gái
ông Abu Bakr thuật lại: Lúc sinh thời của
Thiên sứ, mẹ tôi đã đến thăm tôi và lúc đó bà là người thờ đa thần. Tôi đã thưa
chuyện với Thiên sứ của Allah: Mẹ tôi đã đến thăm tôi và mong được sự hỗ trợ, vậy
tôi có được Sadaqah cho bà ấy không? Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Được, hãy duy trì mối quan hệ với mẹ” (Albukhari, Muslim).
*
Bài học từ Hadith
- Hadith là bằng chứng cho phép duy trì mối quan hệ họ hàng
ruột thịt với những người ngoại đạo khi họ không phải là chiến tranh với Islam,
đặc biệt là cha mẹ thì cần phải duy trì và cư xử tử tế hơn nữa vì Allah đã
phán:
{Và nếu cha mẹ đấu tranh bắt ngươi làm điều
Shirk với TA cùng với những kẻ mà ngươi không biết thì ngươi chớ nghe theo hai
người họ, nhưng ngươi hãy ăn ở và đối xử tử tế với hai người họ ở đời này.} (Chương 31 – Luqman, câu 15).
Hadith 317: Ông Abu Huroiroh t thuật lại rằng một người đàn ông nói với Thiên sứ của
Allah (saw): Thưa Thiên sứ
của Allah, tôi có những người bà con .. tôi luôn hàn gắn và duy trì mối quan hệ
họ hàng với họ nhưng họ cứ cắt đứt mối quan hệ với tôi, tôi luôn tốt với họ
nhưng họ lại thường làm điều xấu với tôi, tôi luôn kiên nhẫn và xí xóa cho họ
nhưng họ cứ lấn tới làm điều xấu với tôi. Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Nếu như anh cư xử giống như những gì anh nói
thì sự việc giống như anh đang cho họ ăn những nắm tro vẫn còn nóng và anh sẽ vẫn
luôn được sự trợ giúp và bảo vệ từ nơi Allah khỏi những việc làm xấu của họ khi
mà anh vẫn còn hành động như thế.” (Muslim).
*
Bài học từ Hadith
- Hadith thúc giục và kêu gọi người tín đồ Muslim đối xứ tốt
với bà con ruột thịt ngay cả khi họ cắt đứt quan hệ và thậm chí họ gây ra những
điều xấu và phiền hà đối với mình. Và việc làm này sẽ được Allah (swt) yêu thương và luôn che chở.
- Hadith cho
thấy những ai không hàn gắn mối quan hệ bà con ruột thịt cũng như cư xử không tốt
với họ thì người đó là người đang để vào miệng của mình những nắm tro nóng tức
mang tội lỗi vào trong bản thân mình.
- Hadith muốn
dạy các tín đồ Muslim rằng hãy sống tốt và cư xử tốt với mọi người, đặc biệt là
với bà con ruột bởi vì ai sống và hành xử tốt thì sẽ luôn được Allah (swt) thương xót và phù hộ.
Hadith 318: Ông Anas bin Malik thuật lại rằng Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Ai muốn được ban cho nhiều bổng lộc Rizq và
muốn được tăng thêm tuổi thọ thì hãy hàn gắn tình họ hàng ruột thịt.” (Albukhari, Muslim).
*
Bài học từ Hadith
- Hadith khẳng định ân phước lớn lao của việc hàn gắn và
duy trì mối quan hệ huyết thống.
- Hadith cho
biết một trong những yếu tố giúp một người có nhiều bổng lộc và sống thọ là hàn
gắn tình bà con ruột thịt.
Hadith 319: Ông Anas bin Malik thuật
lại: Ông Abu Talhah là người giàu có nhất và có nhiều vườn cây cha là nhất
trong cư dân Al-Ansar (dân bản địa Madinah), và trong các vườn chà là đó có một
vườn ông yêu thích nhất là vườn chà là Bairuha’. Vườn chà là Bairuha’ này nằm đối
diện với Masjid của Thiên sứ. Thiên sứ của Allah (saw) thường đi vào vườn chà là này nghỉ ngơi và uống nước mát
lành từ cái giếng trong đó.
Allah (swt) phán:
{Các ngươi sẽ không bao giờ đạt đến mức đạo
đức trừ phi các ngươi chi dùng (cho chính nghĩa của Allah) những vật mà các
ngươi yêu thích nhất; và bất cứ vật gì các ngươi chi ra thì quả thật Allah đều
biết rõ.} (Chương 3 – Ali-Imran, câu 92).
Sau khi câu
Kinh này được mặc khải xuống thì ông Abu Talhah đứng dậy đi đến bên Thiên sứ của
Allah (saw) và nói: Thưa
Thiên sứ của Allah, quả thật Allah (swt) phán rằng {Các ngươi sẽ không bao giờ đạt đến mức đạo
đức trừ phi các ngươi chi dùng (cho chính nghĩa của Allah) những vật mà các
ngươi yêu thích nhất.} và vườn chà là Bairuha’ là ngôi vườn mà tôi yêu thích nhất, tôi xin Sadaqah
cho con đường của Allah, tôi mong đạt được mức đạo đức ở nơi Ngài như Ngài đã
phán. Thưa Thiên sứ của Allah, tôi xin giao nó lại cho Người, Người hãy dùng nó
vào chỗ nào Người thấy tốt.
Thiên sứ của
Allah (saw) nói:
“Bakh! Đó là phần tài sản có lợi nhuận, đó là
phần tài sản có lợi nhuận, quả thật Ta đã nghe điều anh nói, nhưng Ta thấy anh
hãy dùng nó cho bà con họ hàng”.
Ông Abu Talhah
nói: Tôi sẽ làm vậy Thưa Thiên sứ của Allah.
Sau đó ông Abu
Talhah đã phân chia ngôi vườn Bairuha’ cho bà con ruột thịt của ông. (Hadith
do Albukhari và Muslim ghi lại).
* Bài học từ Hadith
- Đạo đức được nói trong câu Kinh mang ý nghĩa bao trùm sự
phúc lành, ngoan đạo và đức tin Iman.
(Xem lại phần
hữu ích từ Hadith này ở chương 37, Hadith số 296).
Hadith 320: Ông Abdullah bin
Amru bin Al’Ass thuật lại: Một người đàn ông đến gặp Thiên sứ của Allah, nói:
Tôi xin nguyện trung thành với Người về việc dời cư và Jihad tôi muốn được ân
phước nơi Allah (swt).
Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Cậu có cha mẹ còn sống không?”.
Người đàn ông
nói: Thưa có.
Thiên sứ của
Allah (saw) nói:
“Cậu hãy trở về cha mẹ của cậu và hãy sống
cùng với họ và chăm sóc họ tử tế” (Muslim).
Còn trong lời
dẫn của Albukhari thì người đàn ông đến gặp Thiên sứ của Allah và xin được đi
Jihad. Người đã hỏi người đàn ông đó có cha mẹ đang còn sống không, người đàn
ông trả lời có thì Người bảo:
“Cậu hãy Jihad ở nơi hai người họ”.
* Bài học từ Hadith
- Hadith cho biết rằng dù việc làm nào đó là bắt buộc nhưng
sự hiếu thảo và chăm sóc cha mẹ phải đặt lên trên cả việc làm bắt buộc đó trừ
phi đó là hành vi thờ phượng Allah.
- Hadith cho
thấy việc sống cùng với cha mẹ và chăm sóc họ tử tế cũng là một cách Jihad, và
Jihaad này còn lớn Jihad ở nơi sa trường đối mặt với cái chết.
- Hadith như
muốn nhắc nhở rằng ai muốn vào Thiên Đàng thì hãy cư xử tử tế và hiếu thảo với
cha mẹ.
Hadith 321: Ông Abdullah bin
Amru bin Al’Ass thuật lại rằng Thiên sứ
của Allah (saw) nói:
“Sự hàn gắn tình họ hàng ruột thịt không phải
đối với những ai vẫn thường xuyên duy trì mối quan hệ mà sự hàn gắn là hàn gắn
đối với người (ít liên hệ hoặc) đã đứt liên hệ.” (Albukhari).
* Bài học từ Hadith
- Hadith kêu gọi người tín đồ xây dựng lại mối quan hệ nếu
như mối quan hệ họ hàng đã mờ nhạt và phải hàn gắn lại nếu môi quan hệ họ hàng
đã bị cắt đứt. Đó là đích thực là nghĩa của sự hàn gắn tình ruột thịt được yêu cầu trong Islam.
Hadith 322: Bà A’ishah thuật lại
rằng Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Tình ruột thịt được treo tại Ngai vương Arsh
(của Allah), nó nói: ai hàn gắn mối quan hệ với ta thì Allah sẽ hàn gắn quan hệ
với người đó còn ai cắt đứt quan hệ với ta thì Allah sẽ cắt đứt quan hệ với người
đó.” (Albukhari,
Muslim).
* Bài học từ Hadith
- Hadith báo tin mừng cho những ai biết hàn gắn tình máu mủ
ruột thịt đồng thời cũng cảnh bảo những ai cắt đứt quan hệ máu mủ và huyết thống.
Hadith 323: Người mẹ của những
người có đức tin bà Maymunah con gái ông Al-Harith thuật lại rằng bà đã trả tự
do cho một nữ nô lệ của bà nhưng bà đã chưa xin phép Thiên sứ của Allah (saw). Đến ngày mà
Thiên sứ của Allah (saw) phải đến thăm bà thì bà đã nói với Người: Thưa Thiên sứ
của Allah, quả thật em đã phóng thích nữ nô lệ của em rồi. Thiên sứ của Allah (saw) nói: “Nàng đã
phóng thích rồi sao?”. Bà Maymunah nói: Thưa, đúng vậy. Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Nếu nàng mang cô ta tặng cho các người dì của
nàng thì điều đó mang lại ân phước nhiều hơn.” (Albukhari, Muslim).
* Bài học từ Hadith
- Hadith là bằng chứng rằng người vợ được quyền quyết định
những gì thuộc quyền sở hữu của cô ta mà không cần xin phép chồng.
- Hadith cho
thấy việc Sadaqah cho bà con ruột thịt có hoàn cảnh khó khăn túng thiếu khi mà
họ cần đến người giúp việc thì điều đó tốt hơn cả việc phóng thích nô lệ bởi lẽ
trong sự việc đó mang cả sự việc: Sadaqah và hàn gắn tình máu mủ ruột thịt.
Hadith 324: Bà Asma’ con gái
ông Abu Bakr thuật lại: Lúc sinh thời của
Thiên sứ, mẹ tôi đã đến thăm tôi và lúc đó bà là người thờ đa thần. Tôi đã thưa
chuyện với Thiên sứ của Allah: Mẹ tôi đã đến thăm tôi và mong được sự hỗ trợ, vậy
tôi có được Sadaqah cho bà ấy không? Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Được, hãy duy trì mối quan hệ với mẹ” (Albukhari, Muslim).
*
Bài học từ Hadith
- Hadith là bằng chứng cho phép duy trì mối quan hệ họ hàng
ruột thịt với những người ngoại đạo khi họ không phải là chiến tranh với Islam,
đặc biệt là cha mẹ thì cần phải duy trì và cư xử tử tế hơn nữa vì Allah đã
phán:
{Và nếu cha mẹ đấu tranh bắt ngươi làm điều Shirk với TA cùng với những kẻ mà ngươi không biết thì ngươi chớ nghe theo hai người họ, nhưng ngươi hãy ăn ở và đối xử tử tế với hai người họ ở đời này.} (Chương 31 – Luqman, câu 15).