Chương 49: Thực thi giáo luật đối với con người là dựa trên mặt nổi của họ, còn mặt chìm của họ thuộc quyền của Allah.
Allah, Đấng Tối Cao phán:
{Nhưng nếu chúng hối cải và dâng lễ nguyện
Salah và đóng Zakah thì hãy mở đường cho chúng.} (Chương 9 – Attawbah, câu 5).
Có nghĩa là
khi ai đó dâng lễ nguyện Salah, bố thí Zakah thì họ là người Muslim theo giáo
lý Islam cho dù họ trung thực trong tôn giáo chỉ thể hiện ở bề ngoài. Islam chỉ
phán xét và thi hành luật dựa trên mặt nổi của con người chứ không truy cứu mặt
chìm của họ. Những sự việc và những điều thuộc mặt chìm của con người sẽ được
Allah (swt) xét xử và thanh toán theo ý của Ngài.
Hadith 389: Ông Ibnu Umar thuật
lại rằng Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Ta được lệnh chiến đấu với nhân loại cho tới
khi nào họ chứng nhận rằng không có Thượng Đế nào khác ngoài Allah, Muhammad là
vị Thiên sứ của Allah, dâng lễ nguyện Salah, và xuất Zakah. Nếu họ làm như thế
thì họ đã ngăn Ta xâm phạm đến tính mạng và tài sản của họ ngoại trừ vì điều
chân lý của Islam; còn sự thanh toán và phán xét đối với họ là thuộc quyền của
Allah.” (Albukhari,
Muslim).
* Giải thích một số nội dung:
- Nhân loại được nói trong Hadith là những người thờ cúng
các bục tượng chứ không phải dân Kinh Sách vì họ đã đóng thuế cho Islam.
*
Bài học từ Hadith
- Hadith cho thấy giáo lý Islam chỉ yêu cầu đối xử qua những
gì được thể hiện ở bề nổi còn những gì thầm kín bên trong thuộc phạm vi của
Allah (swt).
- Hadith khẳng
định các trụ cột của Islam.
Hadith 390: Ông Abu Abdullah
Ta-riq bin Ashyam thuật lại: Tôi đã nghe Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Ai
nói không có Thượng Đế đích thực nào khác ngoài Allah và phủ nhận những gì được
thờ phượng ngoài Allah thì tính mạng và tài sản của y không được phép xâm phạm
còn sự phán xét và thanh toán y là do Allah định đoạt.” (Muslim).
*
Bài học từ Hadith
- Hadith bắt buộc không can hệ với những thần linh cũng như
các vật được thờ phượng ngoài Allah (swt).
Hadith 391: Ông Abu Ma’bad
Al-Miqdaar bin Al-Aswad thuật lại: Tôi đã nói với Thiên sứ của Allah (saw): Nếu tôi giáp
mặt với một kẻ thù ngoại đạo và chúng tôi đánh nhau. Y chém lìa một cánh tay của
tôi rồi sau đó y lùi bản thân vào một cái cây (trước sự dồn ép của tôi) và nói:
Tôi quy phục Allah (chấp nhận Islam). Thưa Thiên sứ của Allah, hãy cho tôi biết
tôi có được phép giết y sau khi y tuyên bố chập thuận Islam trong tình huống đó
không?
Thiên sứ của
Allah (saw) nói: {لَا
تَقْتُلْهُ} - “Ngươi không được giết y!”.
Tôi nói: Thưa
Thiên sứ của Allah, y chém lìa cánh tay của tôi, y tuyên bố chập thuận Islam
sau khi chém lìa cánh tay của tôi kia mà?
Thiên sứ của
Allah (saw) nói:
“Ngươi không được giết y, nhưng nếu ngươi giết
y thì y sẽ ở vào vị trí của ngươi trước khi ngươi giết y còn ngươi sẽ ở vào vị
trí của y trước khi y tuyên bố lời của y.” (Albukhari, Muslim).
“Y sẽ ở vào vị trí của ngươi” có nghĩa là y là người
phải được bảo toàn tính mạng bởi sự quy thuận Islam; “ngươi sẽ ở vào vị trí của
y” có nghĩa là được phép giết.
* Bài học từ Hadith
- Hadith cho thấy Islam chỉ phán xét và thực thi luật lệnh
dựa trên bề nổi của sự việc chứ không theo bề ngầm có nghĩa là Islam hành xử và
phán quyết dựa trên lý tính chứ không dựa trên cảm tính.
- Hadith khẳng
định người nào có biểu hiện quy thuận Islam bằng lời nói hay hành động thì
Islam cấm xâm phạm tính mạng của người đó.
- Hadith trình
bày một điều luật của giáo lý Islam: Ai giết một người đã tuyên bố quy thuận
Islam một cách cố tình thì đó là hành vi bị nghiêm cấm, y sẽ bị xử tử theo luật
mạng trả mạng; còn ai giết một người đã tuyên bố quy thuận Islam một cách vô ý
(không biết hoặc tưởng là đúng) thì y phải bồi thường. Giống như trong thời của
Thiên sứ (saw), một số vị Sahabah đã giết một số người sau khi họ đã biểu
hiện sự quy thuận Islam nhưng các vị Sahabah nghĩ rằng họ làm vậy chỉ vì muốn
thoát chết nên đã giết họ; thế là Thiên sứ của Allah (saw) bắt họ phải bồi
thường.
Hadith 392: Ông Usa-mah bin
Zaid thuật lại: Thiên sứ của Allah (saw) cử chúng tôi đến khu vực Al-Huraqah của bộ tộc Juhainah.
Chúng tôi đã đến với người dân ở đó vào buổi sáng. Tôi và một người thuộc dân
Ansar đã giáp mặt với hai người trong số họ (giao đánh). Khi chúng tôi áp đảo
thì cả hai tuyên thệ “La ila-ha illollo-h”, người Ansar đã dừng tay lại không
giết đối phương còn tôi đã đâm chết đối phương của mình bằng chiếc giáo. Khi
chúng tôi trở về Madinah, sự việc đó đã được thuật lại cho Thiên sứ của Allah (saw), Người nói với
tôi:
“Này Usa-mah, ngươi đã giết y sau khi y đã nói
La ila-ha illollo-h ư?”.
Tôi nói: Thật
ra y nói như thế chỉ để thoát chết thôi, thưa Thiên sứ của Allah.
Nhưng Thiên sứ
của Allah (saw) cứ lặp đi lặp lại câu nói đó đến nỗi tôi ước gì mình đã
không vào Islam trước ngày hôm đó. (Albukhari,
Muslim).
Còn trong một
lời dẫn khác: Thiên sứ của Allah (saw) nói với ông Usa-mah: “Y nói La ila-ha illollo-h nhưng
ngươi lại giết y sao?”. Ông Usa-mah nói: Y nói như thế là chỉ vì sợ lưỡi
gươm thôi, thưa Thiên sứ của Allah. Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Chẳng lẽ ngươi đã banh tim của y ra để biết y
nói thật hay không nói thật ư?”.
* Bài học từ Hadith
- Hadith cho thấy Islam chỉ cho phép do lường và phán quyết
dựa theo những gì công khai ra ngoài chứ không cho phép vạch tìm những gì khuất
sâu trong lòng.
- Hadith là bằng
chứng cấm thu hằn, giết chóc chỉ bởi vì cho rằng không có sự trung thực ở trong
lòng.
- Thiên sứ của
Allah (saw) không xử ông
Usa-mah bằng luật Qisas (mạng trả mạng) bởi vì ông đã giết người đó vì nghĩ rằng
như thế là đúng.
- Không được
phép cho ai đó phạm vào đại tội rồi ước gì mình đừng vào Islam trừ phi sau đại
tội đó. Thật ra ông Usa-mah nói như vậy là chỉ vì bản thân ông quá lo sợ do trước
sự phản đối của Thiên sứ (saw) về hành động của ông.
Hadith 393: Ông Jundub bin
Abdulllah thuật lại: Thiên sứ của Allah cử một đòan quân Muslim đến một cộng đồng
người đa thần. Hai bên gặp nhau. Một người từ quân của những người đa thần ra
đánh với một người Muslim và y đã giết người Muslim đó. Rồi một người khác thuộc
quân Muslim bước ra đánh với một người của những người đa thần và y được biết
người đánh với y là Usa-mah bin Zaid. Rồi khi thanh gươm của người Muslim giơ
lên cổ của y thì y nói La ila-ha illollo-h nhưng y vẫn bị giết. Sự việc đã đến
tai Thiên sứ của Allah (saw). Người (saw) đã hỏi người đã giết một người khi y đã nói La ila-ha
illollo-h (tức Usa-mah): “Ngươi đã giết y ư!”. Người đó nói: Vâng. Thiên
sứ của Allah (saw) nói:
“Ngươi sẽ làm gì với La ila-ha illollo-h khi
Ngày Phục Sinh đến?”.
Người đó nói:
Thưa Thiên sứ của Allah, xin Người hãy cầu xin Allah tha thứ cho tôi.
Thiên sứ của
Allah (saw) vẫn cứ lặp đi
lặp lại câu nói đó. (Muslim).
* Bài học từ Hadith: (Hadith này và Hadith trước đó là một câu chuyện của
Usa-mah).
Hadith 394: Ông Abdullah bin
Utbah bin Mas’ud thuật lại: Tôi đã nghe Umar bin Al-Khattaab nói: “Quả thật, mọi người thường nhận được Mặc
Khải (để giải quyết các sự việc) trong thời của Thiên sứ. Nhưng sự Mặc Khải đã
ngưng (Thiên sứ của Allah không còn nữa), cho nên giờ ta chỉ phân xử các người
theo những gì được công khai ra ngoài qua các hành động và việc làm của các người.
Bởi thế, ai thể hiện cho ta thấy điều tốt thì ta cho rằng người đó là tốt còn
phân khuất sâu trong lòng của y không phải là trách nhiệm của ta, Allah sẽ
thanh toán về phần khuất sâu trong lòng y; còn ai thể hiện cho ta thấy điều xấu
thì ta đánh giá y là xấu và ta sẽ không tin y ngay cả khi y nói phần khuất sâu
trong lòng y là tốt lành.” (Albukhari).
* Bài học từ Hadith
- Hadith cho thấy cách hoạt động của hệ thống giáo luật
Islam rằng Islam chỉ phán xét và phân xử dựa trên cơ sở vật chứng rõ ràng, và sự
định tâm tốt đẹp không xóa đi sự thi hành án của giáo luật Islam.