Vai trò của gia đình trong Islam
Islam biểu hiện sự quan tâm đến gia đình qua những điều sau:
1. Islam
nhấn mạnh việc kết hôn và lập gia đình, đây là điều được Islam coi là điều chủ
đạo cho mọi việc làm và là đường lối của các vị Thiên Sứ, như Nabi (saw) đã nói:
“Tuy nhiên, Ta nhịn chay và Ta ăn uống, Ta dâng lễ nguyện Salah và Ta đi ngủ và
Ta cưới các phụ nữ, bởi thế, ai ghét bỏ đường lối của Ta thì không thuộc cộng đồng
tín đồ của Ta” (Albukhari: 4776, Muslim: 1401).
Qur’an xem
kết hôn lập gia đình là một ân huệ thiêng liêng và là những dấu hiệu mà Allah tạo
nó ra từ sự an nhàn, yêu thương và thông cảm giữa người đàn ông và vợ của y,
Ngài phán: {Và một trong những dấu hiệu của Ngài là Ngài đã tạo ra từ bản thân
các ngươi những người vợ cho các ngươi để các ngươi sống an lành với họ và Ngài
đã đặt giữa các ngươi tình yêu thương và lòng bao dung, quả thật trong sự việc
đó là những dấu hiệu cho nhóm người biết nghiền ngẫm.} (Chương 30 – Arrum, câu
21).
Ra lệnh việc
đơn giản hóa vấn đề kết hôn và hỗ trợ những ai muốn kết hôn lập gia đình để cân
bằng sinh lý của bản thân, như Nabi (saw) đã nói: “Ba nghĩa vụ đối với Allah cần phải
giúp họ” và Người đã nhắc đến một trong số đó: “Người kết hôn muốn cân bằng
sinh lý” (Tirmizhi: 1655).
Bảo những
thanh niên cường tráng về sinh lý nên kết hôn lập gia đình, bởi vì trong sự việc
đó có sự an lành, thanh nhàn cho họ, một giải pháp hợp lí trong việc giải quyết
nhu cầu ham muốn sinh lý cao của họ.
2. Islam
cho mỗi cá thế từ mỗi cá nhân của một gia đình sự tôn trọng một cách trọn vẹn,
dù cá thể đó là nam hay nữ:
Islam đặt
người cha, người mẹ giữ vai trò và trách nhiệm lớn trong việc chăm sóc và dạy dỗ
con cái của họ. Abdullah bin Umar (ra) thuật lại rằng chính ông đã nghe Thiên Sứ của
Allah (saw) nói: “Tất cả các người đều là những người trông coi quán xuyến người dưới
quyền của mình, vị Imam phải là người trông coi quan xuyến và y có trách nhiệm
với người dân của y, người đàn ông là người trông coi quán xuyến và y có trách
nhiệm với vợ con của y, người phụ nữ trong nhà chồng của cô ta là người trông
coi quán xuyến và cô ta có trách nhiệm với chồng con của cô ta, người giúp việc
là người trông cói quan xuyến tài sản của người chủ và y có trách nhiệm với
công việc của y.” (Albukhari: 853, Muslim: 1829).
3. Islam
quan tâm và xem trọng vấn đề rèn dạy phép tắc tôn trọng cha mẹ và ông bà, chăm
sóc và nghe lời sai bảo của họ cho đến khi họ lìa trần:
Dù cho người
con nam hay nữ có lớn tuổi như thế nào đều phải vâng lời cha mẹ của mình và đối
xử tử tế với họ, quả thật Allah đã chỉ định việc làm đó song hành với sự thờ
phượng Ngài, Ngài cấm những cử chỉ, thái độ, hành vi bất kính với họ, ngay cả
chỉ là một lời nói hay một âm thanh phát ra biểu hiện sự bất kính với họ cũng bị
ngăn cấm. Allah, Đấng Tối Cao phán: {Và Thượng Đế của Ngươi (Muhammad) sắc lệnh
cho các ngươi phải thờ phượng duy nhất một mình Ngài và phải đối xử tử tế với
cha mẹ. Nếu một trong hai người họ hoặc cả hai sống chung với các ngươi đến tuổi
già thì các ngươi chớ buông tiếng ‘uf’ (âm thanh biểu hiện sự bất kính) với hai
người họ, và chớ xua đuổi hai người họ, mà các ngươi phải ăn nói với hai người
họ lời lẽ tôn kính.} (Chương 17 – Al-Isra, câu 23).
4. Bảo phải
duy trì và bảo đảm quyền lợi của con cái dù trai hay gái, bắt buộc phải đối xử
công bằng với chúng trong việc nuôi dưỡng, chu cấp và những điều biểu hiện ở
bên ngoài.
5. Bắt buộc
người Muslim phải hàn gắn máu mủ ruột thịt, có nghĩa là con người phải đối xử tử
tế với bà con ruột thịt dù là bên cha hay bên mẹ:
Chẳng hạn
như anh (chị) em ruột, chú bác ruột, cô dì ruột, con cái của họ, đối xử tử tế với
bà con ruột thịt là một trong việc làm tuân lệnh và đến gần Allah, và Islam cảnh
báo việc cắt đứt tình máu mủ hoặc có hành vi cư xử không tốt với họ, và đấy được
coi là một trong những đại trọng tội, Nabi (saw) nói: “Sẽ không vào được Thiên Đàng
những ai cắt đứt tình máu mủ ruột thịt” (Albukhari: 5638, Muslim: 2556).
Vai trò của người phụ nữ trong Islam
Islam quí
trọng và tôn vinh người phụ nữ, Islam giải phóng phụ nữ khỏi ách nô lệ cho đàn
ông, và Islam cũng giải phóng phụ nữ khỏi việc bị coi như một món hàng rẻ mạt,
không có danh dự cũng không được tôn trọng. Và những giáo luật tiêu biểu liên
quan đến việc quí trọng và tôn vinh phụ nữ:
Islam cho
phụ nữ quyền được hưởng của thừa kế và được chia phần một cách công bằng và
vinh dự, có lúc người đàn ông và phụ nữ được hưởng ngang bằng nhau, có lúc người
phụ nữ lại được hưởng ở mức lượng khác nhau tùy theo mức độ thân thuộc và trách
nhiệm phải chu cấp và nuôi dưỡng cho người khác.
Đàn ông và
phụ nữ luôn bình đẳng với nhau trong nhiều công việc và trong mọi giao dịch tài
chính, thậm chí Thiên Sứ của Allah (saw) đã nói: “Phụ nữ là anh em ruột thịt của
đàn ông” (Abu Dawood: 236).
Islam cho
phụ nữ quyền tự do lựa chọn người chồng, và để phụ nữ giữ một vai trò trọng đại
trong việc chăm sóc và dạy dỗ con cái. Thiên Sứ của Allah (saw) nói: “Người phụ nữ
trong nhà chồng của cô ta là người trông coi quán xuyến và cô ta có trách nhiệm
với chồng con của cô ta.” (Albukhari: 853, Muslim: 1829).
Phụ nữ vẫn
giữ nguyên tên họ của mình, không phải thay đổi sau khi kết hôn, cô ta vẫn mãi
duy trì họ và dòng tộc của bản thân.
Người đàn
ông có trách nhiệm phải chu cấp và nuôi dưỡng cho phụ nữ nếu họ thuộc thành phần
phải được hưởng quyền lợi đó như vợ, mẹ và con gái.
Islam nhấn
mạnh sự vinh dự và ân phúc về việc giúp đỡ và phục vụ cho người phụ nữ yếu đuối
không có ai nương tựa, dù người phụ nữ đó không phải là bà con ruột thịt đi
chăng nữa, thì Islam vẫn khuyến khích giúp đỡ và phục vụ cho người phụ nữ đó và
Islam coi đó là việc làm tốt nhất ở nơi Allah. Thiên Sứ của Allah (saw) nói: “Giúp
đỡ những người góa phụ, những người nghèo giống như đi chiến đấu cho con đường
chính nghĩa của Allah, giống như người đứng dâng lễ nguyện Salah không ngừng
nghỉ, và giống như người nhịn chay không xả chay” (Albukhari: 5661, Muslim:
2982).
Islam nhấn mạnh việc chăm sóc và quan tâm phụ nữ
Mẹ: Theo lời
thuật của Abu Huroiroh rằng có một người đàn ông đến gặp Thiên Sứ của Allah (saw), nói: Thưa Thiên Sứ của Allah! Ai là người đáng nhất trong nhân loại để cho
tôi luôn đối xử tốt? Người (saw) nói: “Mẹ của ngươi”. Người đàn ông đó hỏi tiếp người
đáng kế tiếp là ai? Người r nói: “Mẹ của ngươi”. Người đàn ông đó lại hỏi: Vậy
người đáng kế tiếp là ai? Người r cũng nói: “Mẹ của ngươi”. Người đàn ông đó vẫn
hỏi: Người đáng kế tiếp là ai? Người nói: “Cha của ngươi” (Albukhari: 5626,
Muslim: 2548).
Con gái:
Ông Uqbah bin Amir thuật lại: Tôi đã nghe Thiên Sứ của Allah (saw) nói: “Ai có ba
đứa con gái và luôn kiên nhẫn chịu đựng trong việc chăm sóc và nuôi dưỡng
chúng, y cố gắng hết mình lo cho chúng ăn, cho chúng uống và cho chúng mặc thì
chúng sẽ là bức màn chắn giữa y và Hỏa Ngục vào Ngày Phục Sinh” (Ibnu Ma-jah:
3669).
Vợ: Bà
A’ishah thuật lại: Thiên Sứ của Allah (saw) nói: “Người tốt nhất trong số các
ngươi là đối xử tốt nhất với vợ của y, và Ta tốt nhất trong các ngươi trong việc
đối xử tốt với vợ của Ta” (Tirmizhi: 3895).
Islam không có chỗ xung đột giữa hai giới:
Mối quan hệ
giữa nam và nữ trong Islam là một mối quan hệ bổ sung cho nhau, tất cả một
trong hai đều cần bổ sung qua lại cho nhau trong việc xây dựng một xã hội
Muslim.
Ý tưởng của
sự xung đột giữa đàn ông và phụ nữ đã kết thúc bởi đàn ông đã chế ngự phụ nữ
trong một số xã hội còn lạc hậu, hoặc bởi sự nổi loạn của phụ nữ cũng như việc
họ thoát ra khỏi bản chất tự nhiên của họ, cái đã được tạo ra cho họ, trong một
số xã hội khác xa vời với giáo lý của Allah.
Tuy nhiên,
điều đó chắc chắn không xảy ra nếu như không có sự rời xa khỏi giáo luật của
Allah, Đấng Sáng Suốt, khi mà Allah, Đấng Tối Cao phán: {Và các ngươi chớ ham
muốn những thứ mà Allah dùng để ưu đãi người này hơn người kia. Đàn ông hưởng
phần mà họ đã kiếm được và phụ nữ hưởng phần mà họ đã kiếm được; và hãy cầu xin
Allah về thiên lộc của Ngài} (Chương 4 – Annisa’, câu 32).
Mỗi đặc điểm,
mỗi chức năng và mỗi vinh dự, đều có cái quyền riêng của nó, tất cả mọi người đều
có thể đi tìm ân phúc và sự hài lòng của Allah, và giáo lý của Allah không đến
chỉ để thanh toán đối với đàn ông hoặc chỉ để thanh toán với phụ nữ mà nó là
giáo lý thanh toán đối với con người, đối với một xã hội Muslim.
Trong hệ
thống giáo luật Islam không có chỗ cho cuộc chiến và xung đột giữa hai giới, và
cũng không mang ý nghĩa cạnh tranh hơn thua giữa hai giới về những điều phù phiếm
của trần gian, và cũng không phải mang mục đích tấn công phụ nữ hay tấn công
nam giới nhằm làm suy yếu một trong hai bởi sự chỉ trích và theo dõi những thiếu
sót. Bởi thế, tất cả những điều đó đều vô ích ở một khía cạnh, và ở một khía cạnh
khác đó là sự hiểu sai về Islam, về sự thật bình đẳng của hai giới, và tất cả
phải nên cầu xin Allah ân phúc nơi Ngài.