Tình anh em trong Islam là một khái niệm dựa trên tính cách tốt và tử tế trong việc đối xử giữa những người Muslim với nhau mang tinh thần yêu thương, đồng cảm và đoàn kết theo nguyên tắc và đạo đức của Islam.
Allah, Đấng
Tối Cao và Nhân Từ phán:
{Quả thật chỉ những người có đức tin
mới là anh em của nhau. Vì vậy, các ngươi hãy giải hòa giữa hai người anh em
của mình. Các ngươi hãy sợ Allah mong rằng các ngươi được thương xót.} (Chương
49 – Al-Hurujat, câu 10)
{Các ngươi (những người có đức tin) hãy
bám chặt lấy sợi dây (tôn giáo Islam) của Allah và chớ đừng chia rẽ. Và các
ngươi hãy nhớ lại ân huệ của Allah dành cho các ngươi: lúc các ngươi là kẻ thù
của nhau.} (Chương 3 – Ali ‘Imran, câu 103)
Cụm từ “tình anh em” ở đây muốn nói là
một cộng đồng dựa trên đức tin bao gồm cả nam và nữ, tức là anh chị em Islam.
Allah, Đấng Tối Cao và Nhân Từ phán:
{Những người có đức tin nam và nữ là
đồng minh của nhau. Họ kêu gọi nhau làm điều đúng và ngăn cản nhau làm sai, họ
thiết lập lễ nguyện Salah, xuất Zakah và tuân lệnh Allah và Thiên Sứ của Ngài.
Họ là những người sẽ được Allah thương xót. Quả thật, Allah là Đấng Toàn Năng,
Đấng Sáng Suốt.}(Chương 9 – Attawbah, câu 71)
Đức tin
“Iman” của một người sẽ không trọn vẹn nếu như y không yêu thương người anh em
đồng đạo Muslim của mình. Thiên Sứ của Allah (saw) nói:
“Không ai
trong các ngươi có đức tin cho đến khi y yêu thích cho người anh em của mình
với những gì y yêu thích cho bản thân.” (Albukhari, Muslim)
Và trong một
Hadith khác, Thiên Sứ của Allah (saw) nói:
“Ta thề bởi
Đấng mà linh hồn Ta nằm trong tay Ngài rằng các ngươi không thể vào Thiên Đàng
trừ khi các ngươi có đức tin, nhưng các ngươi sẽ không có đức tin hoàn toàncho
đến khi các ngươi yêu thương nhau.” (Abu Dawood, Attirmizdi, Ibnu Ma-jah).
Tình anh em
trong Islam liên quan đến việc thanh lọc trái tim khỏi mọi hiềm khích, ác ý và
hận thù đối với những người có đức tin, kể cả đối với các bậc tiền bối chính
trực của Islam (Assalaf Assalihin), và những tín đồ Muslim nói chung trong suốt
chiều dài lịch sử. Allah, Đấng Tối Cao và Nhân Từ phán:
{Họ cầu
nguyện: “Lạy Thượng Đế của bầy tôi, xin Ngài tha thứ tội lỗi cho bầy tôi và cho
những người anh em đã tin tưởng trước bầy tôi, xin Ngài chớ để lòng bầy tôi có
nỗi oán giận nào đối với những người đã có đức tin. Lạy Thượng Đế của bầy tôi,
quả thật Ngài là Đấng Tử Tế, Đấng Nhân Từ.}
Ông Anas bin
Malik thuật lại rằng Thiên Sứ của Allah (saw) nói:
“Các ngươi
đừng ghét nhau, đừng đố kỵ nhau, đừng quay lưng lại với nhau, mà hãy là những
người bề tôi của Allah trong tình anh em. Một người Muslim không được phép quay
lưng với người anh em của mình trong hơn ba ngày.” (Albukhari, Muslim)
Học giả Ibn
Rajab nói: “Hành
động tốt nhất là bảo vệ trái tim khỏi mọi loại thù địch ... bảo vệ trái tim
khỏi sự thù hận đối với người Muslim nói chung, có ý định tốt cho họ, cho họ
lời khuyên chân thành và yêu thương họ với những gì mà chúng ta yêu cho chính
mình.” (Nguồn: Lata’if Al-Ma’arif 1/139)
Những người có đức tin nên đối xử, yêu thương, đồng cảm, quan tâm nhau giống như các bộ phận, các cơ quan của một cơ thể được kết nối với nhau.
Thiên Sứ của Allah (saw) nói:
“Hình ảnh
những người có đức tin về tình cảm, sự thương xót và lòng trắc ẩn của họ đối
với nhau giống như một cơ thể, khi bất kỳ bộ phần nào đau nhức thì toàn thân sẽ
có phản ứng khó ngủ, sốt.” (Albukhari, Muslim)
Và trong một
lời dẫn kháccủa Muslim, Thiên Sứ của Allah (saw) nói:
“Những người
Muslim giống như một người khi mà mắt của y không khỏe thì toàn thân cũng không
khỏe, khi đầu của y khó chịu thì toàn thâncũng khó chịu.”
Điều này có
nghĩa là các tín đồ Muslim yêu thương nhau giống như những gì họ yêu thương cho
chính họ. Họ tránh làm hại lẫn nhau, họ rộng lượng với nhau, họ xí xóa cho
nhau, và họ cư xử với nhau bằng cách tốt nhất có thể.
Khi chúng ta
giúp đỡ anh chị em của mình trong Islam, trên thực tế, chúng ta đang giúp chính
mình. Khi chúng ta cầu nguyện cho họ, các Thiên Thần cũng cầu nguyện cho chúng
ta. Thực hiện các quyền của tình anh em trong Islam là một phương tiện để Allah
hỗ trợ chúng ta và ban thưởng cho chúng ta sau này. Thiên Sứ của Allah (saw) nói:
“Không có
người bề tôi Muslim nào cầu nguyện sau lưng cho người anh em của mình mà không
được một vị Thiên Thần nói: Ngươi cũng được như vậy.” (Muslim)
“Bất cứ ai
giải tỏa được khó khăn của một người có đức tin trên thế giới này, Allah sẽ
giảm bớt khó khăn của người đó vào Ngày Phán Xét. Bất cứ ai giúp đỡ một người
trong khó khăn, Allah sẽ giúp người đó dễ dàng trong thế giới này và ở Đời Sau.
Bất cứ ai che giấu lỗi lầm của một người Muslim, Allah sẽ che giấu lỗi lầm của
người đó trong thế giới này và Đời Sau. Allah sẽ luôn phù hộ và giúp đỡ người
bề tôi khi y vẫn luôn giúp đỡ người anh em (đồng đạo) của mình.” (Muslim)
Chúng ta thể
hiện tình yêu thương, đồng cảm với anh chị em đồng đạo Muslim của chúng ta
không những ở việc chúng ta cầu nguyện điều tốt đẹp cho họ, giúp đỡ họ khi cần
mà còn ở việc che giấu những lỗi lầm của họ.
Che giấu lỗi
lầm của anh chị em đồng đạo Muslim không mang ý nghĩa bao che và ủng hộ việc
làm sai trái của họ, mà che giấu ở đây là không công khai hoặc phanh phui lỗi
lầm của họ trước công chúng. Chúng ta chỉ nên âm thầm khuyên răn và nhắc nhở
anh chị em đồng đạo của mình và cầu xin Allah hướng dẫn và tha thứ cho họ. Nếu
chúng ta làm được như vậy, Allah sẽ che đậy tội lỗi của chúng ta vào Ngày Phán
Xét tức Ngài sẽ tha thứ cho tội lỗi của chúng ta vào Ngày đó.
Và việc chúng
ta che giấu những lỗi lầm của anh chị em đồng đạo Muslim của chúng ta chứng tỏ
rằng chúng ta thực sự yêu thương người anh em đồng đạo của mình và muốn điều
tốt đẹp cho họ, chứ không phải là kẻ có tâm niệm xấu và ác ý muốn đố kỵ và quay
lưng với nhau trong hiềm khích và thù hận mà Thiên Sứ của Allah (saw) đã cấm như trong Hadith đã nói
trên.
Học giả Ibn
Muflih nói: “Trong số các quyền của một người Muslim đối với một người Muslim
khác là che đậy lỗi lầm của anh ta, tha thứ cho lỗi lầm của anh ta, thương xót
cho lỗi lầm của anh ta, bỏ qua lỗi lầm của anh ta, từ chối hậu thuẫn việc làm
sai trái của anh ta, luôn cho anh ta lời khuyên chân thành, giữ gìn những điểm
tốt của anh ta, ...” (Al-Adāb Al-Shari’ah 1/290)
Và một những biểu hiện cho tình yêu thương chân thành của chúng ta dành cho anh chị em Muslim của mình là chúng ta cần đưa ra lời bào chữa và nghĩ tốt cho họ.
Chúng
ta phải nhẹ nhàng và kiên nhẫn với họ khi họ sai, cho họ những lời khuyên bổ
ích chân thành, giải thích những lời nói và hành động của họ một cách tốt nhất
và bỏ qua những sai lầm của họ. Ngược lại, nếu chúng ta nghi ngờ hoặc có suy
nghĩ không tốt cho anh chị em Muslim của mìnhthì đó là hành động dối trá và xấu
xa như Allah đã phán trong Qur’an chỉ trích những người có đức tin trong câu
chuyện về bà ‘A-ishah đã bị một số kẻ xấu vu khống:
{Đáng lẽ ra khi nghe lời vu khống đó,
những người có đức tin nam cũng như nữ nên nghĩ tốt cho các tín hữu của mình và
nói với (những kẻ vu khống): “Đây rõ ràng là một sự vu khống!”}(Chương 24 –
Annur, câu 12)
Và cũng ở câu
12 của chương Al-Hujurat, Allah ra lệnh cho những người có đức tin tránh xaviệc
hoài nghi, Ngài phán:
{Hỡi những người có đức tin! Các ngươi
hãy tránh nhiều giả định (tiêu cực). Thật vậy, một số giả định là tội lỗi.}
Thiên Sứ của
Allah (saw) đã cảnh báo chúng ta về việc hoài nghi cho anh chị em đồng
đạo Muslim, Người nói:
“Các ngươi
hãy coi chừng sự nghi ngờ, vì sự nghi ngờ là điều dối trá nhất trong câu
chuyện. Đừng tìm kiếm lỗi lầm của nhau, đừng dò xét lẫn nhau, đừng hơn thua
nhau, đừng đố kỵ nhau, đừng ghét nhau và đừng quay lưng với nhau, mà hãy là
những bề tôi của Allah trong tình anh em.” (Albukhari, Muslim)
Ông Umar Bin
Al-Khattab nói: “Không được phép cho một người Muslim nghe một lời nào đó từ
người anh em Muslim của mình khiến anh ta nghĩ xấu cho người anh em đó trong
khi anh ta tìm thấy điều gì đấy tốt đẹp làm cơ sở về điều đó.” (Attamhid:18/20)
Học giả
Ja’far Bin Muhammad đã nói: “Nếu bạn
nghe điều gì đó không tốt cho người anh em Muslim của mình, hãy viện cớ cho anh
ta đến bảy mươi lý do. Nếu bạn không thể làm điều đó, thì hãy nói: Có lẽ anh ta
có lý do gì đó mà tôi không biết.” (Shu’ab al-Iman 7853)
Nếu chúng ta
thấy một trong những anh chị em Muslim của mình phạm phải sự bất công, thì hành
động đúng đắn duy nhất là ngăn chặn họ. Thiên Sứ của Allah (saw) nói:
“Hãy giúp đỡ
người anh em của ngươi, cho dù y là một kẻ áp bức hay đang bị áp bức.”
Có lời hỏi,
“Thưa Thiên Sứ của Allah, chúng tôi có thể giúp một người bị áp bức nhưng làm
thế nào để chúng tôi giúp một kẻ áp bức đây chứ?” Thiên Sứ của Allah (saw) nói:
“Kiềm chế
hoặc ngăn anh ta phạm phải sự bất công, quả thật, đó là hỗ trợ anh ta.”
(Albukhari, Muslim)
Vì vậy, hỡi
những người có đức tin, chúng ta là anh chị em đồng đạo trong Islam, hãy thương
yêu và đoàn kết. Dù có hiểu lầm nhau, tranh cãi nhau và thậm chí xảy ra xung
đột và hiềm khích với nhau, chúng ta cũng đừng quay lưng rời bỏ nhau. Chúng ta
hãy kính sợ Allah, hãy nhớ về lời phán của Ngài rằng những người có đức tin là
anh chị em của nhau, và hãy nhớ về lời răn dạy của Thiên Sứ của Allah rằng
chúng ta những người Muslim không được ghét bỏ và quay lưng với nhau, không
được quay lưng và bỏ mặc nhau nhiều hơn ba ngày, chúng ta hãy là những người bề
tôi của Allah trong tình anh em.
Ông Abu Bakr
thường chu cấp lương thực và hỗ trợ những thứ cần thiết cho Mistah, một người
bà con họ hàng của ông. Do người này đã liên can trong vụ vu khống ‘A-ishah con
gái mình và vì quá tức giận, ông đã thề dứt khoát rằng sau này sẽ không chu cấp
lương thực cũng như sẽ không hỗ trợ cho Mistah bất cứ thứ gì. Thế là Allah mặc
khải xuống câu Kinh số 22 chương Annur để nhắc nhở ông Abu Bakr, Ngài phán:
{Những người giàu có và dư dả trong các
ngươi chớ thề một cách dứt khoát rằng họ sẽ không bố thí cho bà con họ hàng của
mình, cho những người khó khăn, và cho những người di cư vì con đường của Allah
(đã liên can trong vụ phao tin đồn xấu về ‘A-ishah). Họ hãy nên đại lượng và bỏ
qua. Lẽ nào các ngươi không thích được Allah tha thứ cho các ngươi hay sao?!
Quả thật, Allah là Đấng Hằng Tha Thứ, Đấng Nhân Từ.}(Chương 24 – Annur, câu 22)
Sau khi câu
Kinh này được ban xuống, ông Abu Bakr lập tức sám hối với Allah và đã hủy lời
thề và ông đã tiếp tục chu cấp và trợ giúp cho Mistah bình thường trở lại giống
như trước.
Nếu mỗi người
chúng ta thực sự muốn Allah tha thứ và ban cho chúng ta điều tốt đẹp ở Đời Sau,
hãy bỏ qua lỗi lầm của nhau, hãy xí xóa cho nhau. Allah đã qui định luật cho
những người Muslim chúng ta rằng giết người phải đền mạng được gọi là Qisas, và
chúng ta hãy biết rằng giết người trong Islam là một đại trọng tội nhưng Ngài
vẫn khuyến khích và yêu thích chúng ta bỏ qua và xí xóa cho nhau như Ngài đã
phán:
{Hỡi những người có đức tin, Qisas đã
được sắc lệnh thành luật cho các ngươi trong vấn đề giết chóc, nó được quy định
một mạng đền một mạng: người tự do bằng người tự do; người nô lệ bằng người nô
lệ; một người nữ bằng một người nữ. Tuy nhiên, nếu người phạm nhân nào được
người anh em của mình (từ bên phía nạn nhân) xí xóa (không đòi Qisas) thì y hãy
cư xử sao cho phải lẽ và y hãy bồi thường cho nạn nhân một cách tốt nhất. Đó là
sự giảm nhẹ và lòng thương xót từ Thượng Đế của các ngươi. Cho nên sau các qui
định được nêu trên, ai vượt quá giới hạn thì sẽ bị trừng phạt đau đớn.}(Chương
2 – Al-Baqarah, câu 178)
Đúng vậy,
theo luật của Allah, chúng ta được phép đáp trả hành động xấu bằng hành động
tương tự, tuy nhiên, nếu chúng ta rộng lượng bỏ qua cho người anh em đồng đạo
Muslim của mình thì chúng ta sẽ được Allah ban thưởng.
{Đáp trả hành động xấu bằng hành động
xấu tương tự. Tuy nhiên, người nào lượng thứ bỏ qua và làm hòa thì phần thưởng
của y ở nơi Allah. Quả thật, Ngài không yêu thương những kẻ làm điều sai
quấy.}(Chương 42 – Ash-Shura, câu 40)
Cầu xin Allah hướng dẫn và soi sáng. Cầu xin Ngài gắn chặt trái tim của những người Muslim có đức tin để họ biết yêu thương và đoàn kết. Cầu xin Allah xí xóa và thứ thứ tội lỗi bởi Ngài là Đấng Hằng Xí Xóa và yêu thích sự xí xóa.