Hỏi: Việc nhịn chay trọn tháng Sha’ban (tháng 8 lịch Islam) có làm đúng theo Sunnah không?
Đáp: Alhamduillah,
tạ ơn Allah.
Theo Sunnah khuyến khích nhịn
chay nhiều hơn trong tháng Sha’ban như được truyền lại Nabi – Sollollohu ‘alaihi wasallam – đa nhịn chay trọn tháng Sha’ban này đó là Hadith
số 26022 do Ahmad ghi, Hadith số 2336 do Abu Dawood ghi, Hadith số 2175 do An-Nasa-i
ghi và Hadith số 1648 do Ibnu Majah ghi từ bà Ummu Salamah kể:
{Tôi chưa từng thấy Thiên Sứ của Allah – Sollollohu ‘alaihi wasallam – nhịn chay hai tháng liền nhau ngoại
trừ Người nhịn liên tiếp Sha’ban và Ramadan.}
Theo Hadith do Abu Dawood ghi:
{Quả thật Nabi – Sollollohu ‘alaihi wasallam – chưa từng nhịn chay
trọn
cả tháng trong năm ngoại trừ Người Nhịn Sha’ban rồi đến Ramadan.} Hadith được Al-Albani xác thực trong Sahih Abu Dawood số 2048.
Qua hai Hadith trên Nabi – Sollollohu ‘alaihi wasallam – nhịn chay trọn vẹn tháng Sha’ban.
Nhưng có Hadith khác Nabi – Sollollohu ‘alaihi wasallam – chỉ nhịn chay ít ngày trong tháng Sha’ban như
Hadith số 1156 do Muslim ghi từ ông Abu Salamah kể: Tôi hỏi bà ‘A-ishah việc nhịn
chay của Thiên Sứ – Sollollohu
‘alaihi wasallam –, bà đáp:
{Trước đây Người đa nhịn chay đến
nổi chúng tôi nói Người sẽ không xả và có lần người
ăn uống đến khi chúng tôi nói người sẽ không nhịn. Tôi chưa từng
thấy Người nhịn chay tháng nào nhiều bằng tháng Sha’ban, Người nhịn trọn cả
tháng này, và Người đa nhịn rất nhiều ngày trong tháng này.}
Qua những Hadith trên xảy ra sự
bất đồng quan điểm trong giới học giả:
Có một số học giả giải thích: Đó
là tùy thuộc vào thời gian, có năm Nabi – Sollollohu ‘alaihi wasallam – nhịn chay trọn cả tháng Sha’ban và có năm người chỉ nhịn ít
ngày trong tháng này. Ý kiến này được Sheikh Ibnu Baz lựa chọn (tham khảo thêm
trong bộ Fatawa của Sheikh Ibnu Baz quyển 15, trang 416).
Còn theo luồng quan điểm của một
số học giả khác cho rằng Nabi – Sollollohu ‘alaihi wasallam – chưa từng nhịn chay trọn tháng chỉ ngoại trừ trong tháng Ramadan
họ giải thích rằng Hadith của Ummu Salamah nói: {Nabi
– Sollollohu ‘alaihi
wasallam –
nhịn chay trọn cả Sha’ban ngoại trừ một số ít ngày không nhịn.} Câu nói
này không sai bởi một khi ai đó nhịn chay gần trọn tháng thì mọi người sẽ nói: Y
đa nhịn chay trọn cả tháng.
Ông Al-Hafidh nhận xét: “Về
Hadith của bà ‘A-ishah nói lên được ngụ ý Hadith của bà Ummu Salamah: {Tôi chưa từng thấy Thiên Sứ của Allah – Sollollohu ‘alaihi wasallam – nhịn chay hai tháng
liền nhau ngoại trừ Người nhịn liên tiếp Sha’ban và Ramadan.} nghĩa là
Nabi – Sollollohu
‘alaihi wasallam – nhịn chay hầu hết
các ngày trong tháng Sha’ban.
Học giả At-Tirmizdi kể lại lời
của Ibnu Al-Mubarak: khi nhịn chay gần hết tháng rồi nói tôi đa nhịn chay
nguyên cả tháng là điều hợp lệ trong ngôn ngữ Arập.
Học giả Al-Toiyibi giải thích: Có
lần Nabi – Sollollohu
‘alaihi wasallam – nhịn chay trọn
tháng Sha’ban và có lần người nhịn chay gần hết tháng để nói lên một điều là sự
nhịn chay trọn tháng Sha’ban không phải là điều bắt buộc như tháng Ramadan.
Tóm lại, Nabi – Sollollohu ‘alaihi wasallam – chưa từng nhịn chay Sha’ban trọn cả tháng, với
bằng chứng là Hadith do Muslim ghi số 746 từ bà ‘A-ishah kể:
{Tôi chưa từng thấy Nabi
– Sollollohu ‘alaihi
wasallam – đọc
hết
Qur'an chỉ trong một đêm
duy nhất
bao giờ, cũng chưa từng thấy Người dâng lễ Salah kéo dài đến Fajr bao giờ và Người cũng chưa từng
nhịn chay trọn
cả tháng ngoại trừ Ramadan.}
Hadith khác số 1971 do Al-Bukhari
ghi và Hadith số 1157 do Muslim ghi từ Ibnu ‘Abbas kể:
{Nabi – Sollollohu
‘alaihi wasallam – chưa từng nhịn chay trọn cả tháng bao giờ
ngoại trừ Ramadan.}
Ông As-Sundy nói trong phần phân tích Hadith bà Ummu Salamah: câu: {Người nhịn liên tiếp Sha’ban và Ramadan.} nghĩa là nhịn chay cả hai tháng liên tiếp, bề ngoài Hadith thì nói thế... nhưng sự thật lại khác đó là: Nabi – Sollollohu ‘alaihi wasallam – nhịn chay gần trọn tháng rồi nhịn tiếp đến Ramadan luôn.
Hỏi: Việc nhịn
chay gần hết tháng Sha’ban mang ý nghĩa gì?
Đáp: Ông Al-Hafidh
nói:
Thứ nhất: có Hadith do An-Nasa-i
và Abu Dawood ghi lại và được Ibnu Khuzaimah xác thực từ Usamah bin Zaid kể: Tôi
đa hỏi Thiên Sứ của Allah – Sollollohu ‘alaihi
wasallam –: Thưa Thiên Sứ! Tôi chưa từng thấy Người nhịn chay tháng nào
nhiều như Sha’ban, Người đáp:
{Đó là
tháng bị mọi người quên lang, nó nằm giữa Rajab và Ramadan, trong tháng đó việc hành đạo được đưa lên trình trước Thượng Đế của vũ trụ và vạn vật, Ta thích việc hành đạo của Ta được đưa lên trình trong lúc Ta đang nhịn chay.} Hadith được Sheikh Al-Albani
xác thực là Hadith Hasan ghi trong Sahih An-Nasa-i số 2221.
Allah am tường tinh thông tất cả.
Giải đáp: Muhammad Saleh
Al-Munjid
Hỏi: Thưa Sheikh việc nhịn chay kể từ sau ngày 15
tháng Sha’ban là Haram hay Makruh?
Sheikh Ibnu Baz giải đáp như sau: Ông Abu Huroiroh thuật lại lời Nabi – Sollollohu
‘alaihi wasallam – đa nói:
{Khi đa qua nửa tháng Sha’ban thì các ngươi chớ đừng nhịn chay.} Hadith Sahih do Abu Dawood ghi. Theo đó, ai không nhịn
ăn ở đầu tháng thì giữa tháng trở đi là không được nhịn chay, và đương nhiên việc
nhịn ăn vào cuối tháng thì lệnh cấm càng mạnh hơn, bởi theo ông Abu Huroiroh
thuật lại lời Nabi – Sollollohu ‘alaihi wasallam – đa nói:
{Cấm các ngươi nhịn chay trước Ramadan một ngày hoặc hai ngày, ngoại
trừ một người có thói quen nhịn thì hay nhịn.} Muslim. Nghĩa là một người có thói quen nhịn vào
thứ hai và thứ năm, và hai ngày trước Ramadan là thứ năm hoặc thứ hai thì người
đó được nhịn; hoặc người đó thường nhịn một ngày và nghỉ một ngày thì được phép
nhịn. Còn nếu như đa qua hơn nửa Sha’ban mới bắt đầu muốn nhịn chay Sunnah Sha’ban
là điều bị nghiêm cấm.
Hỏi: Có được phép nhịn trả Ramadan trước trong những
ngày cuối của Sha’ban không, thí dụ như trước Ramadan năm hoặc mười ngày?
Sheikh Ibnu Baz giải đáp như sau: Hoàn toàn được phép nhịn chay trả Ramadan đa
thiếu trong tất cả các ngày của Sha’ban, bởi trước đây bà ‘A-ishah đa trì hoan việc
nhịn trả đến Sha’ban và hơn nữa Allah phán:
{thì y hay nhịn bù lại vào những ngày khác
tương ứng} (chương 2 –
Al-Baqarah: 184). Allah đa không qui định phải nhận vào tháng này hoặc trước tháng
này, càng không phải phải nhịn liền ngay sau Ramadan, cho thấy vấn đề này là tự
do. Nếu nhịn trả vào Shawwal hoặc Zdul Qe’dah hoặc Sha’ban đều được.
Dịch Thuật: Abu Hisaan Ibnu Ysa
