Một trong những lời dạy quan trọng nhất của Thiên Kinh Qur’an là sự sống của linh hồn sau khi tách khỏi thể xác, và cái chết không phải là dấu chấm hết cho cuộc sống con người mà là phần mở đầu cho cuộc sống của thế giới tiếp theo. Chết chỉ là một sự chuyển tiếp của linh hồn bằng việc nó chấm dứt cuộc sống nơi cõi trần và bắt đầu cho cuộc sống cõi Đời Sau. Một người khi chết có nghĩa là linh hôn của người đó đã chấm dứt hoàn toàn với cuộc sống thế gian để bắt đầu cho thế giới cõi Đời Sau. Thiên Sứ của Allah ﷺ cho biết:
«إِنَّ الْقَبْرَ
أَوَّلُ مَنَازِلِ الْآخِرَةِ» رواه ابن ماجه.
“Mộ là điểm dừng chân đầu tiên của cõi Đời Sau” (Ibnu Ma-jah)
Allah là Đấng Tạo Hóa của vạn vật và linh hồn là thứ được tạo ra giống như mọi thứ khác. Kiến thức về bản chất thực sự của linh hồn là thứ chỉ thuộc về Allah. Ngài đã giữ kiến thức này dành riêng cho chính Ngài, như đã được nói trong một Hadith do Albukhari và Muslim ghi lại, ông Abdullah bin Mas’ud nói: Trong lúc tôi đang ở cùng với Thiên Sứ của Allah ﷺ tại một trang trại, và Người thì ngồi tựa mình bên một nhánh chà là trụi hết lá, những người Do Thái đi ngang qua, họ bảo nhau, “Hãy hỏi y về linh hồn!”, và một người trong số họ đã hỏi Người: “Này Abu Qasim! Ngươi nói gì về linh hồn?” Thiên Sứ của Allah ﷺ im lặng, không trả lời, rồi Người đưa tay lên trán, và tôi biết rằng Người đang nhận được Mặc Khải, và Allah đã ban xuống câu Kinh:
{(Dân Kinh Sách) hỏi Ngươi về
linh hồn, Ngươi hãy trả lời họ: “Linh hồn thuộc về kiến thức Thượng
Đế của Ta, còn kiến thức mà các ngươi được ban cho chỉ là ít ỏi”.} (Chương 17
– Al-Isra’, câu 85)
Linh hồn được đề cập trong Kinh Qur’an của Allah cũng như trong Sunnah của
Thiên Sứ ﷺ với hai danh từ “رُوْحٌ”-
“Ruh” và “نَفْس”-“Nafs”;
và linh hồn được mô tả bằng nhiều diễn đạt khác nhau cho những tình trạng khác
nhau, chẳng hạn như khi mô tả cái chết, linh hồn được mô tả là bị bắt lấy hoặc
bị túm lấy, khi nói về việc ban sự sống
cho thể xác mà Allah đã tạo hóa thì linh hồn được mô tả là nó được thổi vào thể
xác, và linh hồn được mô tả là có thể bị trói buộc hoặc che đậy, linh hồn đến
và đi, linh hồn đi lên và đi xuống, linh hồn có thể bị kéo mạnh ra khỏi thể
xác, linh hồn có thể được cho nhập lại thể xác khi thức dậy từ giấc ngủ, ... Và
cho dù linh hồn được mô tả theo lối diễn đạt nào, điều quan trọng là mỗi người
Muslim phải tin vào những gì về linh hồn như đã được mô tả trong Qur’an và
Sunnah, và qua đó cũng để nhận ra rằng linh hồn không giống với thể xác.
Sheikh Islam Ibnu Taymiyah nói: “Trường phái của các vị
Sahabah, những ai đi theo con đường tốt đẹp của họ cũng như các vị Imam Sunnah
đều nói rằng: Linh hồn là một thực thể độc lập tách biệt hoàn toàn với thể xác,
nó được hưởng thụ hoặc bị trừng phạt. Nó không phải là thể xác cũng không phải
là một bộ phận của thể xác. Linh hồn không phải là vật chất hữu hình cũng không
phải là cá thể có hình dạng được cảm nhận bằng xúc giác và thị giác mà nó chỉ
được cảm nhận qua sự mô tả từ các văn bản giáo lý (Qur’an và Sunnah) cũng như
được khẳng định qua các hiện tượng được cảm nhận bởi tâm trí. Riêng câu nói
linh hồn nằm ở đâu trong thể xác thì câu trả lời: không có bất cứ một thứ gì từ
bộ phận của thể xác dành riêng cho linh hồn mà linh hồn là một dòng chảy trong
khắp toàn bộ thể xác giống như dòng chảy của sự sống được hiển thị trong toàn bộ
cơ thể. Quả thật, sự sống phụ thuộc vào linh hồn, nếu linh hồn còn trong thể
xác thì thể xác còn sự sống nhưng nếu linh hồn đã lìa khỏi thể xác thì thể xác
không còn sự sống nữa.” (Hết phần trích dẫn lời của Sheikh)
Trong Qur’an và Sunnah của Thiên Sứ ﷺ đã cho biết: Khi Allah tạo ra Adam và thổi linh hồn vào cơ thể của Người, Người hắt hơi và nói Alhamdulillah (ca ngợi và tán dương Allah). Sau đó, Allah nói với Người “Allah thương xót Ngươi, hỡi Adam!” và ra lệnh cho Người đi đến một nhóm Thiên Thần đang ngồi và nói, Assalamualaykum. Và các Thiên Thần đã đáp lại Adam, nói: Walaykasalam warahmatullah wabarakatuh. Sau đó, Adam quay lại gặp Allah và Ngài nói với Người: Đây là lời chào của Ngươi và của con cháu của Ngươi với nhau. (Hadith do Tirmizdi ghi lại, Hadith thuộc cấp độ Hasan)
Trong Hadith do Muslim ghi lại, Thiên Sứ của Allah ﷺ cho biết rằng mỗi con người
chúng ta được hình thành trong bụng mẹ của mình bốn mươi ngày đầu tiên là
Nutfah (tức hợp tử giữa tinh trùng và trứng), bốn mươi ngày tiếp theo là Alaqah
(cục máu đặc), và bốn mươi ngày tiếp theo nữa là Mudghah (một cục thịt), sau
đó, Allah ra lệnh cho Thiên Thần đến thổi linh hồn vào bào thai và ghi cho nó bốn
điều: bổng lộc, tuổi đời, việc làm và số phận vô phước hay phước lành.
Khi chết, linh hồn của một người sẽ rời thể xác của anh ta hoặc cô ta theo hướng từ đầu ngón chân lên phía trên cơ thể và đi ra từ hướng trên đầu, và khi linh hồn đến cổ họng, anh ta hoặc cô ta phát ra tiếng lạch cạch trong cổ họng, đôi mắt đờ đẫn và trợn tròn và nhìn ngược lên. Bà Ummu Salamah k nói: Thiên Sứ của Allah ﷺ đã đến gặp Abu Salamah sau khi ông ấy chết và lúc đó mắt ông ấy mở ra, vì vậy Người ﷺ làm cho chúng nhắm lại rồi nói, “Khi linh hồn bị lấy đi, đôi mắt sẽ dõi theo nó.” (Muslim).
Một người sau khi chết, linh hồn sẽ được các Thiên Thần đưa lên trời, như
đã được Thiên Sứ của Allah ﷺ cho biết rằng một người bề tôi có đức tin khi chết sẽ có các vị
Thiên Thần từ trên trời xuống với những gương mặt sáng ngời mang theo vải liệm thật
mịn cùng với chất thơm từ nơi Thiên Đàng. Họ sẽ đưa linh hồn đi lên trời và mỗi khi đi ngang qua một
nhóm Thiên Thần nào đó trên trời thì tất cả các Thiên Thần đều hoan nghênh,
khen ngợi và chúc phúc cho nó. Còn khi một người bề tôi vô đức tin chết, cũng sẽ
có các Thiên Thần từ trên trời xuống, nhưng các Thiên Thần này có gương mặt đen
đúa và hung tợn vô cùng đáng sợ và mang theo những tấm vải liệm thô kệch cùng với
mùi hôi thối. Họ cũng sẽ đưa linh hồn này lên trời, nhưng mỗi khi đi ngang qua
một nhóm Thiên Thần nào đó trên trời thì tất cả họ đều từ chối tiếp đón và
buông lời chê bai. (Theo Hadith do Muslim ghi lại)
Và sau khi chết, linh hồn sẽ chuyển đến thế giới Barzakh (còn được gọi là
cõi mộ). Theo các Hadith xác thực được ghi lại, Thiên Sứ của Allah ﷺ cho biết, để bắt đầu cho cuộc sống
trong thế giới Barzakh này, linh hồn sẽ phải trải qua một cuộc thử thách, đó là
trả lời ba câu hỏi từ hai vị Thiên Thần Nakir và Munkar: Ai là Thượng Đế của
ngươi? Tôn giáo của ngươi là gì? Vị Nabi của ngươi là ai?”. Nếu là người có đức
tin ngoan đạo và công chính, họ sẽ vượt qua được cuộc thử thách này, Allah sẽ
cho họ trả lời tất cả ba câu hỏi, họ sẽ trả lời một cách dễ dàng: “Thượng Đế của
tôi là Allah, tôn giáo của tôi là Islam và Nabi của tôi là Muhammad” và sau đó
họ sẽ được sống một đời sống hưởng thụ và phúc lành trong thế giới Barzakh cho
tới Ngày Phục Sinh. Nhưng nếu là người không có đức tin và tội lỗi, họ sẽ không
thể vượt qua được cuộc thử thách này, Allah sẽ không để họ trả lời được ba câu
hỏi của hai vị Thiên Thần Nakir và Munkar và sau đó họ phải chịu cuộc sống đầy
nỗi đau và sự trừng phạt trong thế giới Barzakh cho đến Ngày Phục Sinh.
Vào thời đại cuối cùng của thế giới trần gian, Allah sẽ gửi một cơn gió cuốn
đi linh hồn của mọi người có đức tin, như đã được tường thuật trong Hadith do
Muslim ghi lại. Trong Hadith Sahih này, Thiên Sứ của Allah ﷺ đã đề cập đến sự xuất hiện của
Dajjal cũng như sự xuất hiện của Nabi Ysa, và sau khi Nabi Ysa đã tiêu diệt Dajjal, Người đã lãnh đạo nhân loại theo tôn giáo Islam và theo giáo luật của Thiên Sứ
Muhammad ﷺ,
và cuộc sống của nhân loại trở nên tốt đẹp và hạnh phúc vào thời của Nabi Ysa. Sau đó, khi Nabi Ysa qua đời, con người lại trở nên lầm lạc, rời bỏ Islam, quên lãng Allah, chỉ
còn lại rất ít người đi theo Islam và tin Allah, và trong khi mọi người đang sống
như vậy, Allah sẽ gửi một cơn gió mát dịu xuyên qua nách của họ và sẽ lấy đi
linh hồn của tất cả mọi người Muslim và những ai mà trong trái tim họ vẫn còn đức
tin nơi Allah. Những kẻ vô đức tin sẽ còn lại và họ sẽ là những kẻ chứng kiến
giờ Tận Thế và phải chịu nỗi đau của giờ khắc kinh hoàng đó. Cầu xin Allah
thương xót và che chở chúng ta khỏi sự kinh hoàng này!!
Và một tình trạng liên quan đến linh hồn, đó là khi con người ngủ, linh hồn
bị lấy đi, nhưng không hoàn toàn, nên người ngủ vẫn còn sống. Allah giải thích
điều này trong lời phán của Ngài:
{Allah cho bắt lấy linh hồn khi nào nó đến lúc phải chết và khi nó chưa chết
lúc trong giấc ngủ. Hồn của người nào Ngài quyết định cho chết thì sẽ bị giữ lại;
và các hồn khác thì được gởi trở về thể xác đến một thời hạn ấn định. Quả thật,
trong đó là các Dấu hiệu cho đám người biết suy ngẫm.} (Chương 39
- Azzumar, câu 42)
Trong một Hadith Sahih do Tirmizdi ghi lại, Thiên Sứ của Allah ﷺ đã khuyên người Muslim khi nằm
ngủ nên nói:
}بِاسْمِكَ رَبِّي وَضَعْتُ جَنْبِي، وَبِكَ أَرْفَعُهُ، إِنْ أَمْسَكْتَ
نَفْسِي فَارْحَمْهَا، وَإِنْ أَرْسَلْتَهَا فَاحْفَظْهَا بِمَا تَحْفَظُ بِهِ
عِبَادَكَ الصَّالِحِينَ{
{Bis mi ka Rab bi wa đho’ tu jam bi, wa bi ka ar fa uh, wa in am
sak ta naf si far ham ha, wa in ar sal ta ha fah fazh ha bi ma tah fa zhu bi hi
i ba đa ka as so li hi-n}
{Lạy
Allah, Nhân danh Ngài bề tôi nằm ngủ, và nhân danh Ngài bề tôi thức dậy. Nếu
Ngài lấy linh hồn bề tôi thì xin thương xót nó, và nếu Ngài trả lại linh hồn bề
tôi thì xin Ngài bảo vệ nó như Ngài bảo vệ những bề tôi công chính và ngoan đạo
của Ngài}.
Và Thiên Sứ của Allah ﷺ khuyên người Muslim khi thức dậy nên nói:
}الحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي عَافَانِي فِي جَسَدِي، وَرَدَّ عَلَيَّ رُوحِي
وَأَذِنَ لِي بِذِكْرِهِ{
{Al ham du lil lah al la zdi a fa ni fi ja sa đi, wa rođ đa a lay ya ru hi wa a zdi
na li bi zdik rih}
{Xin ca ngợi Allah, Đấng đã phục hồi sức khỏe cho cơ thể
của bề tôi và trả lại linh hồn cho bề tôi và cho phép bề tôi nhớ đến Ngài}.
Có một thắc mắc liên quan đến linh hồn, đó là, liệu các linh hồn của những
người Muslim có gặp nhau trong thế giới Barzakh hay không? Có nghĩa là liệu một
người Muslim có đức tin sau khi chết, trong thế giới Barzakh, anh ta hay cô ta
có thể gặp được người anh em Muslim mà mình quen biết để vui mừng và hỏi thăm
nhau hay không?
Trong một Hadith do Annasa'i ghi lại và được Al-Abani xác nhận là Hadith
Sahih, Thiên Sứ của Allah ﷺ cho biết rằng những linh hồn ngoan đạo và tốt đẹp sẽ gặp được
những linh hồn ngoan đạo và tốt đẹp khác đã qua đời trước. Thiên Sứ của Allah ﷺ cho biết rằng những linh hồn
ngoan đạo và tốt đẹp đã qua đời trước đổ xô đến gặp linh hồn ngoan đạo và tốt đẹp
mới đến; họ háo hức, hạnh phúc và hân hoan giống như cách chúng ta vui mừng khi
được gặp lại một gia đình hay một người mà chúng ta yêu thương đã ra nước ngoài
một thời gian rồi mới quay lại. Và khi chúng ta gặp được họ, chúng ta liền lao
đến chỗ họ, chúng ta reo mừng, chúng ta ôm lấy họ và chúng ta không ngừng hỏi
thăm họ, chúng ta sẽ hỏi thăm về mọi thứ. Tương tự, khi gặp linh hồn ngoan đạo
và tốt đẹp mới đến, những linh hồn có đức tin ngoan đạo và công chính đã đến
trước sẽ lao đến linh hồn mới và nói, kể cho tôi nghe về cha tôi, kể cho tôi
nghe về mẹ tôi, về gia đình tôi, con cái và anh chị em tôi, hãy nói tôi nghe về
điều này, điều này, .. và khi những linh hồn ngoan đạo và công chính hỏi dồn dập
tất cả những câu hỏi này, một linh hồn trong số họ, nói “دعوه، دعوه” có nghĩa là “Hãy cho anh ấy hoặc cô ấy một chút không gian!”, tức
đừng hỏi dồn dập quá, đừng làm phiền anh ấy và cô ấy nhiều quá, bởi vì “إنه جاء من غم الدنيا” – “Anh ấy hoặc cô ấy vừa bước ra khỏi sự thống khổ và phiền
não của thế giới trần gian.”
Hỡi người Muslim, Thiên Sứ của Allah ﷺ đã cho chúng ta biết rằng những
linh hồn ngoan đạo và tốt đẹp đã đến cõi Barzakh trước đổ xô đến gặp linh hồn
ngoan đạo và tốt đẹp vừa mới đến từ thế giới trần gian và họ liên tục hỏi thăm
linh hồn mới đến về gia đình, người thân và bạn bè của họ, tại sao lại như vậy,
câu trả lời là bởi vì họ hạnh phúc tại nơi họ đang ở và họ mong chờ gia đình và
bạn bè của họ, họ hy vọng gia đình, người thân và bạn bè của họ, những người mà
họ yêu thương, sẽ đến sum họp cùng họ trong sự tốt lành ở thế giới Barzakh.
Hỡi người Muslim! Thiên Sứ của Allah ﷺ đã cho chúng ta biết rằng những
linh hồn công chính và ngoan đạo đã đến trước thế giới Barzakh gọi thế giới trần
tục này, Dunya này là “sự thống khổ và phiền não”, họ bảo nhau về linh hồn
ngoan đạo đạo và tốt đẹp mới đến “إنه جاء من غم الدنيا” – “Anh ấy hoặc cô ấy vừa bước ra khỏi sự thống khổ và phiền
não của thế giới trần gian.” Subhanallah ..
{Mỗi linh hồn đều phải nếm cái chết. Quả thật vào Ngày Phán Xét, các ngươi mới
được trao cho đầy đủ phần công lao của mình. Do đó, ai được cứu khỏi Hỏa Ngục
và được thu nhận vào Thiên Đàng thì y thực sự đã thành công. Và đời sống trần tục
này chỉ là một sự hưởng thụ chóng tàn, đầy dối trá.} (Chương 3 – Ali ‘Imran, câu 185)
Vậy, chúng ta, hỡi người Muslim, đang tìm kiếm hạnh phúc gì ở đây, trong thế
giới trần tục tạm bợ này, mọi thứ hào nhoáng trong thế giới ngắn ngủi này chỉ
là phương tiện, chúng chỉ là nhất thời, hạnh phúc ở thế giới này không kéo dài,
nỗi đau ở thế giới này cũng không kéo dài, hạnh phúc thực sự không nằm ở thế giới
này mà ở thế giới Đời Sau khi chúng ta trở về với Allah bằng một trái tim trong sạch của những bề tôi có đức tin ngoan đạo và công
chính. Allah, Đấng Thương Xót và Nhân Từ đã kêu gọi những linh hồn ngoan đạo,
công chính và sợ Ngài với lời phán:
{Này hỡi linh hồn thanh thản! Hãy trở về với Thượng Đế của ngươi một cách hài lòng và toại nguyện. Hãy nhập cùng với những bề tôi đức hạnh của TA. Và hãy đi vào Thiên Đàng của TA.} (Chương 89 – Al-Fajr, câu 27 – 30).
islam nói về linh hồn |